Wtorek, 6 wrzesień 2022

¨Ceny prądu porażają. Firmy podniosą stawki albo upadną¨
¨Kaczyński obiecuje tanie kredyty hipoteczne¨
¨WIRD w miejsce WIBOR. Czy pomoże kredytobiorcom?¨
¨Zysku nie ma, a opłata jest¨
¨Renta planistyczna ma być naliczana od samego wzrostu wartości działki¨
¨Nadzór nie złagodzi zasady <<5 proc.>>¨
¨Zamiana garażu i piwnicy jest z PCC¨
¨Nieodliczony VAT powiększa wartość odszkodowania¨
¨Stołeczny ratusz nie składa broni w sprawie śmieci¨
¨Problemy z dodatkiem węglowym nie mają końca¨

Więcej poniżej.

¨Prawo co dnia¨ we wtorkowej ¨Rzeczpospolitej¨ odnotowuje: ¨Ceny prądu porażają. Firmy podniosą stawki albo upadną¨. Faktury za energię windują koszty u przedsiębiorców. Łatwiej przetrwają ci, którzy działają w domach. Galopujący wzrost cen gazu, węgla i prądu spędza sen z powiek większości Polaków. Podwyżki dla konsumentów łagodzi przedłużona tarcza antyinflacyjna, ale faktury za energię stają się coraz częściej gigantycznym wyzwaniem dla przedsiębiorców. To, ile płaci się za prąd do firmowego komputera czy drukarki, zaczyna być coraz ważniejsze w kalkulacji kosztów. Coraz częściej liczy się to, czy działalność jest zarejestrowana w prywatnym mieszkaniu lub domu, czy też jest prowadzona w firmowym lokalu. Teraz różnica w cenie prądu dla gospodarstwa domowego i biznesu jest dużo większa. Eksperci nie kryją, że biznes czeka bardzo trudny czas. Ceny prądu dla wielu będą jednak zabójcze. W branżach, które nie będą w stanie przerzucić wyższych cen prądu na klienta zacznie się lawina upadłości. Mała piekarnia lub szewc nie będą w stanie podnieść cen o kolejne  40 czy 50 proc. Potrzebna jest szybka interwencja ustawodawcy i energetyczny pakiet osłonowy dla biznesu- czytamy. Mało optymistyczne prognozy są takie, że czeka nas raczej perspektywa rosnących zatorów płatniczych, upadłości i zwolnień. Więcej szczegółów- na dziewiątej stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 06.09.2022.).

¨Rz¨ zauważa w innym miejscu: ¨Kaczyński obiecuje tanie kredyty hipoteczne¨. Przekucie w czyn deklaracji prezesa PiS pochłonęłoby miliardy złotych z budżetu, ale nie rozwiązałoby strukturalnego problemu braku dostępności mieszkań. Prezes PiS wspomniał podczas weekendowego spotkania z wyborcami, że rozważany jest preferencyjny kredyt dla młodych rodzin. Polityk nie wyszedł z inicjatywą, tylko odpowiadał na pytanie z sali- konkretów padło więc jak na lekarstwo. Kaczyński powiedział o potencjale 50 tys. rodzin rocznie, oprocentowaniu 2 proc. w skali roku i o tym, że różnicę dopłaciłby BGK. Na podstawie tych zdawkowych informacji można więc spekulować, że program ¨kredyt z gwarantowanym niskim oprocentowaniem¨ mógłby być podobny do uruchomionego niedawno ¨kredytu z gwarantowanym wkładem własnym¨. Pożyczki mogłyby zatem udzielać chętne do tego banki komercyjne, które zawarłyby umowę z BGK, a ten najwyraźniej miałby im dopłacać różnicę między 2 proc. a stawką rynkową. Popyt na kredyty hipoteczne jest obecnie najniższy, odkąd Biuro Informacji Kredytowej monitoruje rynek, za czym idzie pikująca sprzedaż mieszkań. Powodem jest szybki wzrost stóp, ale zdolność kredytową Polaków dewastuje Rekomendacja S, czyli zalecenie KNF, by banki, badając zdolność kredytową sprawdzały, czy klient udźwignąłby pożyczkę przy stopie jeszcze o 5 pkt wyższej od bieżącej. Polski Związek Firm Deweloperskich apelował do KNF, by w kontekście prawdopodobnego szczytu podnoszenia stóp złagodzić rekomendację, szczególnie dla kredytów z okresowo stałą stopą. Na razie na to się nie zanosi. Zdaniem ekspertów dziś niska zdolność kredytowa i wysokie raty są dużym wyzwaniem i problemem Polaków, więc mądrze i szybko przygotowane rozwiązanie mogłoby pomóc, aczkolwiek pomóc zdecydowanie łatwiej i szybciej rezygnując z rekomendacji S. Dalej eksperci branży stawiają pytania, co dzięki takiemu programowi mogłoby zostać osiągnięte. Czy chodzi o zmniejszenie niedoboru mieszkań w Polsce? Raczej nie. Podobnie jak wiele poprzednich pomysłów- ¨Rodzina na swoim¨ czy ¨Mieszkanie dla młodych¨- pomysł ten daje ludziom rybę zamiast wędki. Dużo efektywniej byłoby ułatwić procedury budowlane, rozruszać budownictwo komunalne i socjalne, zamiast dopłacać do mieszkań tym, których i tak na nie stać, skoro są w stanie zaciągnąć kredyt. Więcej szczegółów- na 13 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 06.09.2022.).

W ¨Rz¨ czytamy również: ¨WIRD w miejsce WIBOR. Czy pomoże kredytobiorcom?¨. Wskaźnik WIRD zastąpi WIBOR jako podstawę obliczania oprocentowania kredytu- zdecydowała Narodowa Grupa Robocza. Symulacje wskazują, że WIRD będzie niższy od WIBOR. WIBOR jest wskaźnikiem kluczowym dla całego systemu finansowego. Jego wahania mogą powodować przy tym wzrost lub obniżenie rat kredytów. Towarzyszące podwyżkom stóp procentowych zwyżki rat kredytów pociągnęły za sobą  krytykę tego wskaźnika jako zbyt podatnego na zmiany. Rząd zapowiedział więc odejście od WIBOR, a powołana do tego celu Narodowa Grupa Robocza zdecydowała, że zastąpi go WIRD. Prezes Polskiego Funduszu Rozwoju i jednocześnie zastępca przewodniczącego Komitetu NGR zapewnia, że reforma WIBOR jest zgodna z regulacjami międzynarodowymi, a analogiczne zmiany wprowadzane są w w USA, Wielkiej Brytanii czy Szwajcarii. Nowy wskaźnik WIRD będzie podstawa polskiego sektora finansowego na dekady, w tym już w 2023 r. nowe kredyty hipoteczne mogą być oparte na tej stawce. WIRD reprezentuje stawkę wolną od ryzyka pozyskiwania pieniędzy na rynku finansowym. Do takiej stawki banki dodają marżę pokrywającą ryzyko kredytobiorcy i tak określane będzie oprocentowanie kredytów. Symulacje wskazują, że WIRD będzie niższy od WIBOR. WIRD zgodnie z opisywanymi założeniami, to wskaźnik jednodniowy, tzw. overnightowy. Dla kredytobiorców oznacza to, że wysokość swojej raty poznają w dniu, w którym przypada im termin do spłaty, na podstawie dziennego wskaźnika rynkowego. Zmiana wysokości raty nie będzie jednak znacząca, bo zgodnie z przepisami prawa europejskiego nie może on odbiegać od obecnego poziomu stawki referencyjnej, czyli WIBOR. Tymczasem WIRD, odmiennie od WIBOR, zamiast stawek opartych na prognozach rynku będzie odwoływał się do przeszłości, czyli tego, co się na rynku finansowym już stało. Ewentualną podwyżkę stóp procentowych klienci odczują więc w ratach z pewnym poślizgiem. Ten kij ma jednak dwa końce, bo z opóźnieniem odczują też obniżkę stóp. Więcej- na 15 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 06.09.2022.).

¨Dziennik Gazeta Prawna¨ zamieszcza z kolei tekst pod hasłem: ¨Zysku nie ma, a opłata jest¨. Właściciele zapłacą za wzrost nieruchomości. Nawet gdy nie będą planowali ich sprzedaży. Chodzi o projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nad którym pracuje resort rozwoju. Propozycja zakłada, że zmienią się zasady dotyczące naliczania renty planistycznej, czyli opłaty za wzrost wartości nieruchomości. Obecnie właściciel uiszcza ją dopiero w momencie, gdy sprzedaje nieruchomość ? o ile robi to to przed upływem pięciu lat od wejścia w życie planu miejscowego lub jego zmiany. Wysokość opłaty wynosi wówczas maksymalnie 30 proc. wzrostu wartości, jest więc powiązana z ewentualnym zyskiem. Po nowelizacji wystarczy, że gmina uchwali nowy plan miejscowy (lub wprowadzi zmiany do obowiązującego) w taki sposób, że objęte nim nieruchomości staną się bardziej wartościowe ? na skutek zmiany ich przeznaczenia. W tym momencie każdy właściciel będzie musiał się liczyć z tym, że gmina zgłosi się do niego po opłatę. I to niemałą, bo nowelizacja jednoznacznie przesądza, że renta planistyczna wyniesie 30 proc. wzrostu wartości. Ustawa daje możliwość rozłożenia opłaty na raty, ale nie dla wszystkich. Skutki mogą być poważne, bo planami miejscowymi jest objęte zaledwie około jednej trzeciej powierzchni kraju. A te plany, które już istnieją, często wymagają pilnych zmian. Według cytowanych w tekście prawników, W tej formule renta planistyczna będzie niczym innym niż ukrytym podatkiem obciążającym dodatkowo właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości. Jest to o tyle interesujące, że podatek katastralny odwołujący się do wartości nieruchomości nie został jak dotąd wprowadzony, a opłata o podobnej konstrukcji ma zostać wprowadzona właśnie tą nowelizacją- czytamy na pierwszej stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).

¨DGP¨ wraca do sprawy w kolejnym tekście: ¨Renta planistyczna ma być naliczana od samego wzrostu wartości działki¨. Resort rozwoju chce, by opłata planistyczna była uiszczana niezależnie od tego, czy właściciel sprzedaje nieruchomość czy nie. Prawnicy oceniają, że instytucja przekształci się w ten sposób w quasi- podatek. Nad projektem nowelizacji ustawy o  planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw pracuje Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Ma on wprowadzić m.in. plan ogólny, zastępujący studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a także uprościć i przyspieszyć przygotowywanie aktów planowania przestrzennego. Wśród szeregu innych modyfikacji w propozycji znalazły się także te dotyczące tzw. opłaty planistycznej. Obecnie przepisy zakładają, że jeżeli wartość nieruchomości wzrosła z powodu uchwalenia nowego planu miejscowego (albo wprowadzenia zmian do tego, który już obowiązuje), wójt, burmistrz lub prezydent miasta ma prawo pobrać z tego tytułu opłatę. Są jednak warunki ? przede wszystkim właściciel lub użytkownik wieczysty musi zdecydować się na sprzedaż nieruchomości. Propozycja resortu rozwoju może jednak całkowicie zmienić obowiązujące obecnie zasady. Przede wszystkim projekt zakłada, że opłata planistyczna będzie uiszczana niezależnie od tego, czy właściciel będzie chciał zbyć nieruchomość. Wystarczy więc, że po zmianach w planie miejscowym jej wartość wzrośnie, a gmina już zyska prawo do ustalenia renty. Dodatkowo opłata ma wynosić zawsze 30 proc. wzrostu wartości. Utrzymany zostanie jedynie wymóg wszczęcia postępowania w ciągu pięciu lat. Jak wskazuje resort w uzasadnieniu projektu, dzięki nowym zasadom ¨gminy będą miały większe pole do uzyskiwania wpływów z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, które będą mogły być przeznaczane na finansowanie kolejnych działań planistycznych, jak i pokrywanie kosztów ich skutków, np. w postaci wyposażenia nowych terenów budowlanych w niezbędną infrastrukturę¨. Podkreślono także, że dzięki temu grunty budowlane nie będą leżały odłogiem przez pięć lat. W projekcie nowelizacji przewidziano też kilka wyjątków. Spod regulacji dotyczących opłaty planistycznej mają zostać wyłączone nieruchomości należące do gminy. Jej naliczenie ma także nie obejmować sytuacji, gdy wzrost wartości działki wynika z ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego. Dodatkowo, jeżeli opłata będzie stanowiła zbyt duże obciążenie dla właściciela lub użytkownika wieczystego, na jego wniosek będzie można rozłożyć ją na maksymalnie 360 miesięcznych rat (pod warunkiem, że właściciel lub użytkownik wieczysty stale zamieszkiwał nieruchomość co najmniej trzy lata przed wejściem w życie nowego planu). A jeżeli dana osoba pobiera zasiłek stały, będzie mogła ubiegać się nawet o umorzenie renty planistycznej. Więcej szczegółów- na pierwszej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).

W innym miejscu ¨DGP¨ nie pozostawia złudzeń w tekście: ¨Nadzór nie złagodzi zasady <<5 proc.>>¨. Od kilku miesięcy Polska jest krajem z najdroższymi hipotekami w Europie. ¨Pojawiły się i  rozwinęły nowe istotne czynniki ryzyka, zaś sytuacja rynkowa nie zmieniła się na tyle, aby można było uznać za uzasadnione odstąpienie przez banki od zwiększonej ostrożności przy ocenie zdolności kredytowej potencjalnych kredytobiorców hipotecznych¨ ? tak Urząd Komisji Nadzoru Finansowego odpowiada na pytanie o możliwość złagodzenia wymogów dotyczących badania zdolności kredytowej przez banki. Pół roku temu KNF zdecydowała, że przy wyliczaniu dostępnej kwoty kredytu instytucje finansowe powinny brać pod uwagę scenariusz, w którym stopy procentowe rosną o 5 pkt proc. Oznacza to, że dziś bank powinien wyliczać zdolność kredytową z uwzględnieniem oprocentowania hipoteki na poziomie zbliżonym do 15 proc. Do lutego zakładany bufor miał wynosić przynajmniej 2,5 pkt proc. Możliwości zaciągania hipotek są ograniczone również przez podwyżki stóp procentowych. Główna stopa procentowa Narodowego Banku Polskiego, która rok temu wynosiła 0,1 proc., jest podnoszona systematycznie od października ub.r. W lipcu doszła do 6,5 proc. Ze względu na utrzymujący się wzrost inflacji, która w sierpniu według wstępnych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego osiągnęła 16,1 proc., ekonomiści spodziewają się, że na jutrzejszym posiedzeniu Rady Polityki Pieniężnej dojdzie do kolejnej podwyżki kosztu pieniądza. Niektórzy analitycy mówili o podwyżce o 0,5 pkt proc. Oznaczałoby to, że główna stopa NBP osiągnie 7 proc., najwyższy poziom od listopada 2002 r. Jak wynika z danych Europejskiego Banku Centralnego,  już od kilku miesięcy Polska jest krajem z najwyższym średnim oprocentowaniem nowych hipotek w UE. W  lipcu oprocentowanie przekroczyło według EBC 9 proc. (dane publikowane przez NBP mówią, że było to 8,8 proc.)- czytamy na dziewiątej stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).

¨DGP¨ przypomina w innym miejscu: ¨Zamiana garażu i piwnicy jest z PCC¨. Zamiana nieruchomości między osobami najbliższymi jest zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko gdy są to budynki i lokale mieszkalne ? przypomniał dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Umowę zamiany planowali zawrzeć między sobą brat z siostrą. Brat miał dostać mieszkanie oraz 50-proc. udział w nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym. Siostra otrzymałaby w zamian mieszkanie oraz dwa lokale niemieszkalne: garaż i dodatkowe pomieszczenie. Dyrektor KIS potwierdził, że w tym wypadku będzie miało zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 5 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Organ zastrzegł jednak, że zwolnienie z PCC będzie dotyczyć wyłącznie mieszkań oraz udziału w budynku mieszkalnym wraz z udziałem w gruncie, na którym budynek ten jest posadowiony. Natomiast lokale niemieszkalne (garaż i dodatkowe pomieszczenie) będą opodatkowane, ponieważ nie są one wymienione w art. 9 pkt 5 ustawy o PCC. Przepis ten mówi o zamianie budynków i lokali mieszkalnych lub ich części, a także praw do nich. Więcej- na drugiej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).

W ¨DGP¨ czytamy również: ¨Nieodliczony VAT powiększa wartość odszkodowania¨. Jeżeli w związku z wywłaszczeniem nieruchomości prywatnej trzeba zdemontować ogrodzenie i inne instalacje, to odszkodowanie za nie powinno być ustalane według cen rynkowych, obejmujących także VAT- orzekł NSA. Sprawa dotyczyła odszkodowania za część nieruchomości wywłaszczoną pod inwestycję drogową. Decyzję wywłaszczeniową wydał wojewoda, nadając jej rygor natychmiastowej wykonalności. Problem polegał na tym, że część tej działki była zagospodarowana ? znajdowało się tam ogrodzenie z cegieł na podmurówce i szeroki płot z drewna, chodnik wykonany z kostki, niedawno położony przez właścicieli, oraz posadzone rośliny i drzewa. Dodatkowo na ogrodzeniu znajdowały się różnego rodzaju instalacje (oświetlenie, monitoring itp.). Sporządzony przez biegłego rzeczoznawcę operat szacunkowy objął wyceną także te elementy. Właściciele działki (małżeństwo) uważali jednak, że operat został wykonany nierzetelnie, a wartość elementów ogrodzenia i roślinności, które musiały zostać rozebrane i zlikwidowane, została zaniżona. Uważali, że rzeczoznawca niesłusznie nie uwzględnił VAT w cenach likwidowanych elementów ogrodzenia i wyposażenia działki. Twierdzili, że powinni dostać odszkodowanie według cen rynkowych brutto, a nie netto. Tego samego zdania był NSA, oddalając skargę kasacyjną ministra  rozwoju. NSA odniósł się także do podnoszonej przez właścicieli działki kwestii VAT. Orzekł, że jeżeli odszkodowanie ustala się na zasadach kosztowych i odtworzeniowych, to pod uwagę powinna być brana cena rynkowa w odniesieniu do rzeczy utraconych w wyniku wywłaszczenia. W cenie rynkowej jest zawarty VAT i organ musi wziąć to pod uwagę ? uzasadnił wyrok NSA. Więcej- na trzeciej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).

¨DGP¨ informuje również: ¨Stołeczny ratusz nie składa broni w sprawie śmieci¨. Ważą się losy miliardowego kontraktu na odbiór warszawskich odpadów. Urzędnicy przekonują przed sądem, że mają prawo zlecić go bez przetargu miejskiej spółce MPO. Warszawski ratusz uznał, że może z wolnej ręki udzielić zamówienia na odbiór odpadów z połowy stołecznych dzielnic. Opiewająca na ok. 974 mln zł umowa na lata 2022?2026 miała zostać zawarta z Miejskim Przedsiębiorstwem Oczyszczania w m.st. Warszawie z wykorzystaniem procedury in–house. Zablokowała ją jednak Krajowa Izba Odwoławcza, która uznała, że stolica nie spełniła ustawowych warunków, by skorzystać ze wspomnianej ścieżki. Miasto oraz MPO walczą przed sądem o uchylenie tego orzeczenia. Po trwających cały dzień wystąpieniach stron Sąd Okręgowy w Warszawie odroczył rozprawę do

23 listopada 2022 r. Prawdopodobnie wtedy zapadnie wyrok. Wcześniej przed tym samym sądem wyznaczone są terminy trzech innych spraw dotyczących       tego samego zamówienia, tym razem ze skarg przedsiębiorców. Choć wygrali     oni przed KIO, to izba nie uwzględniła ich wszystkich zarzutów, dlatego   postanowili walczyć dalej przed sądem. Więcej szczegółów- na czwartej      stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).

¨DGP¨ informuje również: ¨Problemy z dodatkiem węglowym nie mają końca¨. Gminy zastanawiają się, jak ustalić, które z gospodarstw domowych mających ten sam adres powinno dostać dodatek. Należy się on bowiem temu, które wystąpi o niego jako pierwsze. Problem pojawia się, jeśli wszystkie składają wnioski w tym samym czasie. Uchwalone w ubiegłym tygodniu przez Sejm przepisy mają postawić tamę nadużyciom w uzyskiwaniu dodatku węglowego. Nie oznacza to jednak końca kłopotów i zamieszania dla samorządów, które zwracają uwagę, że nie wiadomo, kiedy dokładnie te oczekiwane zmiany wejdą w życie, a z rozpatrywaniem niektórych wniosków nie mogą czekać, bo wkrótce minie miesięczny termin na wypłacenie pieniędzy. Więcej szczegółów- na dziewiątej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 06.09.2022.).