Wtorek, 27 wrzesień 2022

¨Teraz banki pozywają frankowiczów¨
¨Masowe procesy mogą działać na szkodę udziałowców¨
¨Ekonomiści: nowa danina to droga do kryzysu¨
¨Darmowe mieszkania?¨
¨Kontrakty na budowę <>¨
¨Jak gminy mogą walczyć z samowolkami¨
¨Kompostownik to zbyt mało¨
¨Najpierw rokowania, później decyzja¨
¨Zainwestujesz, zapłacisz mniej¨
¨Nie wszyscy zapłacą za nadmierne wzbogacenie¨
¨Oszczędzanie na ulicznych lampach może rozzuchwalić przestępców¨
¨Zakup nieruchomości za granicą również z preferencją w PIT¨
¨Wymiana podłogi z ulgą rehabilitacyjną¨
¨Nowa wersja opłaty planistycznej w ministerialnym koszu¨
¨Dziurawa lista uprawnionych¨

Więcej poniżej.

¨Prawo co dnia¨ we wtorkowej ¨Rzeczpospolitej¨ odnotowuje: ¨Teraz banki pozywają frankowiczów¨. O szansach roszczeń o zwrot kapitału i wynagrodzenie zadecydują wyroki unijnego Trybunału- twierdzą prawnicy. Banki, którym frankowicze wytoczyli sprawy, występują coraz częściej do nich z wezwaniami do zwrotu kapitału (plus odsetki) pod groźbą złożenia pozwu. Te zresztą już od kilku miesięcy wpływają do sądów, w tym sądu frankowego (czyli XXVIII Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego w Warszawie). Banki wnoszą o zawieszenie postępowań z pozwu frankowego do zakończenia nowej sprawy. Pełnomocnicy kredytobiorców wytykają z kolei, że banki w swoich pozwach nadal uważają umowy za ważne, i wnoszą o zawieszenie postępowań z pozwu frankowicza. Fale pozwów na koniec roku mogą stać się faktem, bo koniec przedawnienia przypada właśnie na koniec danego roku. O szansach powodzenia wnoszonych przez banki pozwów przesądzi jednak TSUE w przyszłym roku. Kwestia, od kiedy należy liczyć bieg trzyletniego terminu przedawnienia roszczeń banków o  zwrot świadczenia spełnionego w wykonaniu nieważnej umowy kredytu, też nie jest jeszcze rozstrzygnięta przez TSUE. Jak dalej czytamy, może się okazać, że roszczenia wielu banków już są przedawnione. W tekście przytoczono również statystykę: w warszawskim sądzie frankowym jest 2 tys. pozwów banków. Natomiast 3 lata wynosi przedawnienie roszczeń banku, następuje ono w końcu roku. Więcej szczegółów- na 10 stronie głównego wydania. Dopełnienie stanowi tekst pod hasłem: ¨Masowe procesy mogą działać na szkodę udziałowców¨. Mnożąc niepotrzebne sprawy, banki narażają się na liczne przegrane- ocenia Marek Skrobacki, radca prawny, pełnomocnik konsumentów w sporach z bankami- także na 10 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

W ¨Rz¨ również czytamy- ¨Ekonomiści: nowa danina to droga do kryzysu¨. Być może podatek od zysków nadzwyczajnych nie jest najgorszym na świecie pomysłem, ale w polskim wydaniu może doprowadzić firmy do ruiny- ostrzegają eksperci. Nawet 50- proc. daninę od zysków nadzwyczajnych mają zapłacić duże przedsiębiorstwa za 2022 r.- wynika z założeń projektu ustawy, przygotowanego przez Ministerstwo Aktywów Państwowych, które ¨Rz¨ poznała nieoficjalnie. Nowa danina, okrzyknięta już ¨podatkiem Sasina¨, ma przynieść budżetowi ok. 13,5 mld zł. Pieniądze mają posłużyć sfinansowaniu planowanego zamrożenia cen energii elektrycznej w 2023 r. dla odbiorców wrażliwych oraz samorządów na poziomie 618,24 zł/MWh netto (co stanowi 40- proc. wzrost względem średniej taryfy dla odbiorców wrażliwych w 2022 r.). Proponowana przez MAP danina od zysków nadzwyczajnych miałaby objąć duże przedsiębiorstwa w Polsce, w tym banki i firmy prywatne ze wszystkich branż. To zaskoczenie, bo wcześniej mówiło się w tym kontekście tylko o sektorze energetycznym i paliwowym. Więcej szczegółów- na 14 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

Kolejny dodatek ¨Rz¨¨Rzecz o prawie¨ zamieszcza tekst pod hasłem: ¨Darmowe mieszkania?¨. W sprawach frankowych Ministerstwo Sprawiedliwości nie tylko podważa prawo zobowiązań. Ministerstwo Sprawiedliwości nie tylko opowiada się za darmowymi mieszkaniami dla wybranych. Paradoksalnie Ministerstwo Sprawiedliwości wbrew własnej politycznej narracji uderza w proceduralną autonomię Rzeczypospolitej. Sformułowane niedawno nowe pytania prejudycjalne polskiego sądu powszechnego do TSUE dotyczące tzw. spraw frankowych zmierzają do podważenia dotychczasowego dorobku orzecznictwa polskich sądów (w tym Sądu Najwyższego) oraz nauki prawa zobowiązań w imię rozstrzygnięcia skutkującego de facto ¨darmowym mieszkaniem¨. Mimo ostrzeżeń ze strony Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego oraz Komitetu Stabilności Finansowej, rozwiązanie to według doniesień medialnych wspierane jest przez resort sprawiedliwości. Więcej szczegółów- na pierwszej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

¨Rzecz o prawie¨ zamieszcza również tekst: ¨Kontrakty na budowę <<pod klucz>>¨. Każdy kontrakt może być inny. Zawsze należy go przeanalizować przed podjęciem decyzji o złożeniu oferty czy o podpisaniu umowy. W branży budowlanej spotyka się wiele rodzajów umów. Coraz częściej poza umową  o roboty budowlane, o świadczenie usług czy o dzieło wykonawcy słyszą enigmatyczne określenia. Jednym z nich jest kontrakt w formule EPC lub tzw. kontrakt w formule ¨pod klucz¨. Czy to jest nowy rodzaj umowy?Jak rozszyfrować to określenie? Czym ta formuła różni się od innych rodzajów kontraktów budowlanych? W praktyce pojawiają się też rozróżnienia umów ¨pod pełny klucz¨ oraz ¨pod niepełny klucz¨. W tym drugim wariancie zakres obowiązków wykonawcy jest odpowiednio mniejszy i jego udział w realizacji inwestycji  zazwyczaj kończy się wcześniej, tj. przed rozpoczęciem użytkowania obiektu. Lektura dla zainteresowanych- na trzeciej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

¨Dobra Administracja¨ w ¨Rz¨ radzi natomiast: ¨Jak gminy mogą walczyć z samowolkami¨. Prawo pozwala gminom na walkę z samowolami urbanistycznymi. Podstawa prawna do obejmowania takich zadań jest w przepisach ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Od samowoli budowlanej należy odróżniać samowolę urbanistyczną. Oba pojęcia są terminami języka prawniczego.  Nie mają definicji legalnych, powszechnie jednak obowiązują w praktyce urzędowej i prawniczej. W odróżnieniu od budowlanej, samowola urbanistyczna polega na zagospodarowania terenu (wykorzystywaniu go) wbrew ustaleniom aktów planistycznych. Regulacje dotyczące walki z samowolami urbanistycznymi są mniej rozbudowane, niż w przypadku samowoli budowlanych. Kompetencje w tego rodzaju sprawach ustawodawca pozostawił na poziomie gmin, których zdaniem własnym jest planowanie przestrzenne. Tylko od determinacji wójta zależy więc, czy walka z samowolą urbanistyczną będzie skuteczna. Więcej szczegółów- na pierwszej i drugiej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

¨Dobra Administracja¨ zauważa też w innym miejscu: ¨Kompostownik to zbyt mało¨. Niedopuszczalne jest zaniechanie przyjmowania bioodpadów w gminnym punkcie selektywnej zbiórki od właścicieli nieruchomości, którzy zdecydowali się na kompostowanie. Do takiego wniosku doszedł w niedawnym wyroku WSA w Gliwicach, który rozpatrywał skargę gminy Gierałtowice na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody śląskiego. Więcej- na drugiej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

¨Dobra Administracja¨ zamieszcza kolejny tekst: ¨Najpierw rokowania, później decyzja¨. Organ, wszczynając postępowanie administracyjne w sprawie ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości, powinien w pierwszej kolejności ustalić, czy spełniona została przesłanka  przeprowadzenia rokowań z właścicielem nieruchomości. Przede wszystkim należy sprawdzić czy zaproponowane przez inwestora warunki zajęcia nieruchomości zostały skierowane do jej właściciela i czy propozycja do niego rzeczywiście dotarła. Przyjmuje się, że rokowania nieobejmujące wszystkich elementów przyszłej umowy mają charakter pozorny. Nieprawidłowe przeprowadzenie rokowań może skutkować zakwestionowaniem ich przeprowadzenia- tak wynika z wyroku sądu w Gorzowie Wielkopolskim z 9 maja 2019 r. Więcej szczegółów- na trzeciej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 27.09.2022.).

¨Dziennik Gazeta Prawna¨  zauważa też: ¨Zainwestujesz, zapłacisz mniej¨. Duże spółki i sektor bankowy objęci będą podatkiem od nadzwyczajnych zysków- rząd szlifuje szczegóły, a giełda zalicza spadki, jakich dawno nie było. Obniżkę cen energii i przycięcie profitów firm korzystających na kryzysie energetycznym ma zapewnić nowa danina zaproponowana przez szefa resortu aktywów państwowych Jacka Sasina. Rząd mówi też o zawieszeniu na jakiś czas obliga giełdowego, czyli obowiązku handlu energią na giełdzie towarowej. Informacja o nowym podatku wywołała wyprzedaż akcji na GPW. Indeks WIG20 tracił w trakcie sesji nawet ponad 3 proc., ustanawiając nowe minimum na poziomie 1410 pkt. Liderami spadków były spółki z sektora surowcowego, paliwowego i energetycznego. O ponad 10 proc. zniżkował kurs akcji JSW. Z wyliczeń ¨DGP¨ wynika, że biorąc pod uwagę wyniki za I półrocze 2022 r., spółka ta może zapłacić niemal 2 mld zł podatku ekstra. Kursy PGNiG i PKN Orlen znalazły się na najniższym poziomie od 52 tygodni. To także potencjalni czołowi płatnicy podatku od nadmiarowych zysków. Zgodnie z założeniami projektu nową daniną ? 50 proc. od nadzwyczajnych zysków ? zostaną objęte firmy, których marże zysku brutto za 2022 r. będą większe od ich uśrednionej marży brutto za lata 2018, 2019 oraz 2021 r. (rok 2020 jest pominięty z uwagi na pandemię). Zaproponowano algorytm ? podstawa opodatkowania ma uwzględniać poza zyskiem także przychód. Wedle założeń podatek za pierwsze półrocze 2022 r. miałby być zapłacony do końca grudnia. Sposobem na pomniejszenie daniny mają być inwestycje. Warunek ? nadzwyczajny zarobek musi zostać przeznaczony na przedsięwzięcia kluczowe z punktu widzenia państwa. Odroczenie płatności podatku mogłoby być też możliwe dla spółek energetycznych i gazowych, gdyby miały one problemy z płynnością  finansową- czytamy na pierwszej stronie głównego wydania. ¨DGP¨ wraca do sprawy w kolejnym tekście: ¨Nie wszyscy zapłacą za nadmierne wzbogacenie¨. Danina od nadzwyczajnych zysków budzi wątpliwości konstytucyjne nawet wśród samych autorów tej propozycji. Więcej- na drugiej i trzeciej stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 27.09.2022.).

¨DGP¨ zwraca uwagę w innym miejscu: ¨Oszczędzanie na ulicznych lampach może rozzuchwalić przestępców¨.Wysokie ceny prądu zmuszają samorządy do szukania oszczędności- również do ograniczania oświetlenia ulic. To może pogorszyć bezpieczeństwo mieszkańców, nie tylko na drogach. Według szacunków Związku Miast Polskich podwyżki cen prądu mogą kosztować samorządy nawet 5 mld zł. Dlatego od kilku miesięcy włodarze szukają sposobów na ograniczenie zużycia energii. Jednym z nich jest oszczędzanie na oświetleniu. Poszczególne miasta wyłączają np. podświetlenie budynków, zapowiadają rezygnację ze świątecznych iluminacji, ale też rezygnują z nocnego oświetlenia ulic: skracają czas pracy latarni albo ograniczają natężenie światła. W Lublinie już podjęto decyzję o skróceniu czasu świecenia latarni ulicznych. Podobnie w Dąbrowie na Opolszczyźnie. Włodarzy Śremu ceny energii zmusiły do wyłączania po godz. 23 oświetlenia parków, deptaków, alei, skwerów, ścieżek pieszo-rowerowych, obiektów sportowych i niektórych ulic. Władze Ostrowa Wielkopolskiego liczą, że dzięki wyłączeniu latarni pomiędzy północą a piątą rano zredukują o blisko 40 proc. koszty oświetlenia. Na podobny krok zdecydowały się m.in. Suwałki, Sandomierz czy Myślenice. Więcej szczegółów- na pierwszej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 27.09.2022.).

¨DGP¨ informuje też w innym miejscu: ¨Zakup nieruchomości za granicą również z preferencją w PIT¨. Nie trzeba przebywać przez cały rok w zagranicznym domu lub mieszkaniu, by ich zakup uprawniał do ulgi mieszkaniowej przy sprzedaży nieruchomości w Polsce- potwierdza fiskus. Podatnicy kupujący nieruchomości w Niemczech, Hiszpanii, Włoszech, Chorwacji i innych krajach UE pytają, czy będą mieli prawo do ulgi mieszkaniowej w PIT, gdy sprzedadzą polską nieruchomość przed upływem pięciu lat od jej nabycia, a za pieniądze z tej transakcji kupią mieszkanie lub dom w jednym z krajów UE. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej nie wyklucza realizacji w ten sposób prawa do preferencji. Zastrzega jednak, że ulga nie przysługuje, jeżeli podejmowane przez podatnika czynności nie są ukierunkowane na zaspokojenie własnych potrzeb mieszkaniowych, tylko mają charakter zarobkowy, spekulacyjny, inwestycyjny. Organ podkreślił to m.in. w interpretacji z 2 sierpnia 2022 r. Więcej szczegółów- na trzeciej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 27.09.2022.).

Obok ¨DGP¨ zauważa: ¨Wymiana podłogi z ulgą rehabilitacyjną¨. Koszty wymiany podłogi na antypoślizgową są wydatkami na adaptację mieszkania dla osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu ? potwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Z pytaniem wystąpiła kobieta, której podłoga w mieszkaniu jest wyłożona płytkami na wysoki połysk. To niebezpieczne dla osoby z niepełnosprawnością w zakresie narządu ruchu. Chciała się więc upewnić, że koszty wymiany podłogi na antypoślizgową będzie mogła rozliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Potwierdził to dyrektor KIS. Przypomniał, że w ramach tej ulgi od dochodu można odliczyć wydatki na cele rehabilitacyjne oraz związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, w tym m.in. wydatki poniesione na adaptację i wyposażenie budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności- czytamy także na trzeciej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 27.09.2022.).

¨DGP¨ odnotowuje również: ¨Nowa wersja opłaty planistycznej w ministerialnym koszu¨. Resort rozwoju zaprezentował poprawiony projekt nowelizacji ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Nie ma w nim kontrowersyjnej zmiany dotyczącej opłaty za wzrost wartości nieruchomości. Jak informował ¨DGP¨ na początku września, pierwotna wersja projektu miała wprowadzić rewolucję w sposobie naliczania tzw. renty planistycznej. Obecnie opłatą tą można obciążyć właściciela domu lub działki, jeśli postanowił on sprzedać nieruchomość, której wartość wzrosła na skutek uchwalenia planu miejscowego. Wówczas gmina ? w drodze decyzji administracyjnej ? może (ale nie musi) zażądać uiszczenia sumy sięgającej 30 proc. owego wzrostu (może to być jednak mniejsza kwota). Resort rozwoju zaproponował, by renta planistyczna była pobierana zawsze w przypadku wzrostu wartości działki czy domu i w oderwaniu od planów sprzedaży. Taka zmiana prawa mogłaby zdemolować finanse wielu ludzi, bo wysokość opłaty miała wynieść równe 30 proc. wartości wzrostu, a nie każdy mógłby skorzystać z opcji rozłożenia należności na raty. Najwyraźniej nie tylko eksperci wypowiadający się na łamach DGP dostrzegli takie zagrożenie, bo w toku opiniowania do pierwotnej wersji projektu zgłoszono mnóstwo krytycznych uwag. I to zarówno ze strony samorządów i innych resortów, jak i organizacji pozarządowych. Niebezpieczeństwo wprowadzania quasi-opodatkowania dostrzegła chociażby Polska Federacja Stowarzyszeń Rzeczoznawców Majątkowych. Wskazywała, że zastępowanie dotychczasowej stawki maksymalnej procentem obligatoryjnym pozbawia gminy możliwości dostosowania renty do lokalnych uwarunkowań. Więcej szczegółów- na szóstej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 27.09.2022.).

W ¨DGP¨ czytamy też: ¨Dziurawa lista uprawnionych¨. Samorządy chcą poszerzenia listy placówek, którym przysługuje dodatek na zakup opału, m.in. o pływalnie. Apelują również o wydłużenie terminu na składanie wniosków do końca tego roku. Wprowadzona przez rząd tarcza energetyczna to wsparcie kierowane nie tylko do rodzin, lecz także do szpitali, szkół, żłobków, domów pomocy społecznej oraz innych instytucji, które muszą radzić sobie z rosnącymi cenami opału. Dla nich przewidziany jest specjalny dodatek, ale przepisy regulujące jego wypłacanie budzą wątpliwości samorządów. Dlatego chcą je poprawić, a swoje propozycje zmian przekazały właśnie do resortu klimatu. Dokument zakłada rozszerzenie katalogu podmiotów wrażliwych nie tylko o pływalnie, lecz także o placówki wsparcia dziennego i ośrodki, które przyjmują uchodźców z Ukrainy.   Dodatkowo ZMP chce wydłużenia terminu na złożenie wniosku do 31 grudnia br. i zmniejszenia ilości węgla wykazywanego na fakturach do jednej trzeciej rocznego zapotrzebowania. Więcej szczegółów- na dziewiątej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 27.09.2022.).

Zobacz również