Poniedziałek, 14 marzec 2022

¨Ukraińcy pod pełną ochroną w Polsce, ale nie wszyscy¨
¨Pomagający potrzebują pomocy¨
¨Znaleźć schronienie dla uchodźców¨
¨Zbliża się fala wtórnej migracji Ukraińców¨
¨Inflacja powyżej 10 proc. w tym albo przyszłym roku¨
¨Hotel pracowniczy bez zwolnienia z VAT¨
¨Pomoc udzielana bez przetargów, ale w przejrzysty sposób¨
¨Specustawa ukraińska gotowa, przed samorządami wyzwanie¨

Więcej poniżej.

¨Prawo co dnia¨ w poniedziałkowej ¨Rzeczpospolitej¨ odnotowuje: ¨Ukraińcy pod pełną ochroną w Polsce, ale nie wszyscy¨. Na specustawie skorzystają tylko ci uchodźcy, którzy po 24 lutego przekroczyli polsko- ukraińską granicę. Zdecydowana większość z ponad 1,6 mln uchodźców z Ukrainy, którzy dotarli do Polski, może już korzystać z uprawnień i ułatwień przewidzianych w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. Nowe przepisy w ekspresowym tempie zostały przyjęte przez rząd, parlament i podpisane przez prezydenta, w sobotę wieczorem znalazły się w Dzienniku Ustaw i weszły już w życie z mocą od 24 lutego. Przewidują zarówno automatyczną legalizację pobytu, jak i pracy Ukraińców w Polsce, a także prawo do świadczeń: jednorazowej zapomogi w wysokości 300 zł na każdego uchodźcę, prawo do 500+ na każde dziecko, a dla Polaków, którzy zdecydowali się przyjąć takie osoby pod swój dach, 40 zł dziennie refundacji kosztów utrzymania każdego uchodźcy. Wszystkie przywileje zostały przyznane większości Ukraińców, ale nie wszystkim. Pomimo poprawek zgłaszanych przez opozycję specustawa została skierowana wyłącznie do osób, które po 24 lutego bezpośrednio przekroczyły granicę polsko- ukraińską. Więcej szczegółów- na dziewiątej stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 14.03.2022.).

¨Życie Regionów¨ w ¨Rz¨ informuje natomiast: ¨Pomagający potrzebują pomocy¨. Ustawa da Ukraińcom dostęp do usług publicznych. Pilnie potrzebna jest  koordynacja bieżącej obsługi uchodźców. Jak podkreślają samorządowcy i na co zwracają także uwagę eksperci, sytuacja robi się dramatyczna. O ile pierwsza fala uciekinierów wojennych została  niemalże bezproblemowo przyjęta przez swoje rodziny, przyjaciół czy ludzi dobrej woli, o tyle obecnie do Polski napływają osoby bez konkretnego planu i zabezpieczenia finansowego, byle tylko znaleźć się w bezpiecznym miejscu. A będzie jeszcze gorzej. Według szacunków ONZ liczba uchodźców z Ukrainy może sięgnąć 5- 7 mln, z czego większość przekroczy granicę z Polską. Wymagać to będzie sprawnego systemu ich alokacji po całej Polsce- zaznacza prezydent Lublina. Także w regionach centralnych i zachodnich kraju- poza dużymi miastami.  Rząd zapowiada rekompensatę wydatków już poniesionych przez samorządy, w tym te wojewódzkie w zakresie transportu na organizację pomocy uchodźcom, co też jest oczywiście dobrze przyjęte. Za to problematyczne staje się finansowanie zakwaterowania dla Ukraińców, czy np. transportu komunikacją miejską (a większość miast wprowadziła darmowe przejazdy dla uciekinierów wojennych). W kontekście refinansowania pobytu uchodźców w zorganizowanych placówkach, np. hotelach, początkowo padały kwoty 140 zł czy 125 zł za osobę na dobę (co obejmuje nocleg i wyżywienie). Teraz mowa o 40 zł a samorządowcy znaleźli się w kropce, co zrobić z zawartymi dotychczas umowami- czytamy na pierwszej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨-14.03.2022.).

¨Życie Regionów¨ zauważa w innym miejscu: ¨Znaleźć schronienie dla uchodźców¨. Noclegi dla Ukraińców samorządy organizują w szkołach, halach sportowych, akademikach, biurowcach. Potrzeby są coraz większe. Miasta proszą rząd o systemowe wsparcie. Fala uciekinierów nie słabnie. Granicę przekroczyło do piątku ponad 1,5 mln Ukraińców. Komercyjny rynek najmu już się zakorkował. Oferty znikają z godziny na godzinę. Z pomocą pospieszył biznes i samorządy, które apelują do rządu o jak najszybsze rozwiązania systemowe. Do Warszawy dotarło już 320 tys. uchodźców. W Krakowie koordynowany przez miasto punkt recepcyjny na dworcu tylko 8 marca wystawił ponad 3,3 tys. skierowań na zakwaterowanie. Wrocław uciekających przed wojną kieruje do hoteli i hosteli. Z ¨miejskich¨ miejsc noclegowych skorzystało ok. 10 tys. osób. Kolejne miejsca pojawią się m.in. w starym terminalu lotniczym i w galerii BWA na Dworcu Głównym. Lublin przygotował ok. 2 tys. miejsc w salach gimnastycznych, bursach, internatach, halach sportowych i w akademikach. Rezerwuje kolejne obiekty. W mieście znalazło schronienie ok. 10 tys. osób. Przez Rzeszów przewinęło się 200 tys. obywateli Ukrainy. Miasto ma 500 miejsc noclegowych w pomieszczeniach centrum medycznego ¨Medyk¨, a ok. 300 przygotowano m.in. w domach opieki społecznej. W Katowicach uciekający przed wojną korzystają z ponad 400miejsc przygotowanych przez miasto. Ok. 270 osób przeniesiono do lokali udostępnionych przez mieszkańców. Priorytetem jest znalezienie miejsc noclegowych na dłuższy pobyt. Samorządy wspiera Polski Związek Firm Deweloperskich. Miejsca noclegowe powstają w budynkach biurowych i usługowych. Wiele firm członkowskich zaoferowało budynki w Warszawie i innych miastach. PZFD współpracuje też z Komendą Główną Policji, która pomaga weryfikować warszawskie pustostany.  Polski Instytut Ekonomiczny zwraca uwagę, że gminy mogłyby w pierwszej kolejności wykorzystać niezamieszkane mieszkania należące do miejskich zakładów, spółdzielni, różnych instytucji, osób prywatnych. Na koniec ub.r. takich lokali było ponad 61 tys. Teoretycznie można by  nich zakwaterować 245 tys. osób. Pojawia się też pytanie o podstawę prawną, która umożliwiłaby przeznaczenie mieszkań do czasowego zakwaterowania uchodźców. Więcej szczegółów- na drugiej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 14.03.2022.).

¨Dziennik Gazeta Prawna¨ informuje też: ¨Zbliża się fala wtórnej migracji Ukraińców¨. Rząd liczy na wsparcie Polaków, a rzecznik praw obywatelskich obawia się bezdomności, kiedy uchodźcy opuszczą prywatne mieszkania Polaków, którzy zaoferowali pomoc. Uchodźcy mają zyskać na specustawie, którą w sobotę

podpisał prezydent Andrzej Duda. Jednak w ocenie rzecznika praw obywatelskich jej przepisy mogą zwiększać zagrożenie bezdomnością, szczególnie że mowa o grupach szczególnie wrażliwych, jak matki z dziećmi i kobiety w ciąży. Z ustawy nie wynika, czy zostanie im zapewniona instytucjonalna pomoc w zakwaterowaniu po tym, jak przestaną mieszkać w lokalach udostępnionych przez prywatne osoby. Rozmówcy ¨DGP¨ z rządu liczą, że przez dwa miesiące Polacy będą wspierać uchodźców. Dodatkową motywacją będą pieniądze ? 1200 zł za osobę przez 60 dni. Potem Ukraińcy będą już mogli sami sobie poradzić na rynku. ? Dostaną PESEL, opiekę medyczną i możliwość podjęcia pracy. Jak dalej czytamy, brakuje centralnego systemu, który by pomógł w znalezieniu zakwaterowania. To zdaniem prof. Macieja Duszczyka, eksperta ds. migracji z Uniwersytetu Warszawskiego, pomogłoby i usprawniło poszukiwanie mieszkań. Każdy by wiedział, że nie musi wyrzucać gości na bruk, tylko ktoś dalej przejmie nad nimi opiekę. Nie ma w tym momencie takiego systemu, nie ma nawet rejestracji uchodźców. Z czasem takie sytuacje będą się pojawiać i na pewno będzie trzeba znaleźć uchodźcom inne miejsca ? tłumaczy

rzeczniczka Warszawy. I dodaje, że osoby, które zapraszają do siebie uchodźców, muszą mieć świadomość i poczucie odpowiedzialności, że to nie jest na kilka dni. Obecnie w warszawskiej bazie znajdują się 4394 mieszkania przeznaczone dla uchodźców. Stolica jednak nie udźwignie wszystkich potrzeb. A wtórna fala już rusza. Więcej szczegółów- na czwartej stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 14.03.2022.).

¨DGP¨ zapowiada w innym miejscu: ¨Inflacja powyżej 10 proc. w tym albo przyszłym roku¨. Moment osiągnięcia szczytu wzrostu cen zależy od tego, do kiedy będzie działać rządowa tarcza. W  drugiej połowie tego roku i na początku następnego roczna inflacja w Polsce może wynosić nawet ok. 12 proc. Takie są wyniki nowej projekcji inflacji przygotowanej przez analityków narodowego Banku Polskiego. W  piątek zostały zaprezentowane szczegóły opracowania. Wynika z niego, że gdyby nie rządowa tarcza antyinflacyjna, najszybsze tempo wzrostu cen mielibyśmy już w II kw. i przekraczałoby ono 14 proc. Analitycy banku centralnego przyjęli, że takie rozwiązania jak obniżka VAT na paliwa i żywność przestaną obowiązywać, zgodnie z założeniami, w drugiej połowie roku. Chociaż od soboty, po deklaracjach premiera, już wiadomo, że tarcza będzie działać dłużej. Szybkie wygaśnięcie obniżek podatków oznaczałoby w połowie 2023 r. większą inflację, bowiem decydujący jest tu statystyczny efekt bazy. Jeśli wygaśnięcie zostanie odłożone w czasie, wystąpi on później. NBP szacuje, że średnioroczna inflacja w tym roku wyniesie 10,8 proc. Obowiązywanie tarczy antyinflacyjnej do końca br.

obniżyłoby średnioroczny wskaźnik do 9,1 proc. ale przyszłoroczny wzrost cen wyniósłby nie 9 proc., jak wskazuje najnowsza projekcja, ale 10,6 proc.- czytamy na 14 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 14.03.2022.).

¨DGP¨ zauważa też: ¨Hotel pracowniczy bez zwolnienia z VAT¨. Nie można potrącić podatku naliczonego z faktur dokumentujących budowę, wyposażenie i utrzymanie hotelu, w którym bezpłatnie zostaną zakwaterowani pracownicy ? stwierdził dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Innego zdania był Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 29 października 2019 r. Dyrektor KIS, powołując się na wyrok WSA w tej sprawie nie wspomniał natomiast, że został on uchylony 29 października 2019 r. przez NSA. Sąd kasacyjny orzekł, że ¨wydatki, jakie skarżący zamierza poczynić na hotel pracowniczy, niewątpliwie będą służyć sprawniejszemu, efektywniejszemu i niezakłóconemu prowadzeniu działalności gospodarczej, skoro podatnik ma problemy ze znalezieniem pracowników na rynku lokalnym, a dodatkowo miejsce położenia zakładu powoduje ograniczone możliwości wynajmu już istniejących lokali¨. To oznacza ? zdaniem NSA ? że poniesienie tych wydatków przez przedsiębiorcę jest związane z czynnościami opodatkowanymi. Więcej- na czwartej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 14.03.2022.).

¨DGP¨ odnotowuje w innym miejscu: ¨Pomoc udzielana bez przetargów, ale w przejrzysty sposób¨. Niektóre formy pomocy udzielanej uchodźcom z Ukrainy nie podlegają pod przepisy o zamówieniach publicznych. Administracja publiczna będzie jednak musiała publikować informacje o tym, od kogo i za ile kupiono towary czy usługi. Uchwalona w minionym tygodniu i już obowiązująca ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa zakłada, że wojewodowie mogą zapewniać uchodźcom pomoc w zakresie zakwaterowania, całodziennego wyżywienia, transportu do miejsc zakwaterowania czy punktów udzielania wsparcia. Mówiąc wprost ? administracja publiczna nie

musi organizować przetargów. W praktyce przewidywane zwolnienie obejmie głównie zakup żywności i wynajem środków transportu. Zakup czy najem budynków i tak nie podlega bowiem przepisom o zamówieniach, a raczej mało prawdopodobne jest, by na szybko zlecano budowę nowych, specjalnie na potrzeby zakwaterowania uchodźców. Zarówno możliwość (bo nie będzie to obowiązek) organizowania wspomnianej pomocy, jak i zwolnienie z przepisów zamówieniowych przewidziano w art. 12 ustawy. Więcej szczegółów- na siódmej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 14.03.2022.).

W ¨DGP¨ czytamy również: ¨Mieszkaniowa pomoc dla uchodźców¨. Społeczne agencje najmu mają bardzo duży potencjał, by poszerzyć ofertę mieszkaniową dla uchodźców z Ukrainy- przekonują eksperci. Rząd ułatwia też pomoc ze strony społecznych inicjatyw mieszkaniowych, czyli nowej formuły TBS. Przepisy o społecznych agencjach najmu (SAN) weszły w życie w połowie 2021 r.  Inicjatywa ta zaczęła się rozkręcać jeszcze przed rosyjską inwazją na Ukrainę. Już w styczniu i lutym kolejne miasta, w tym Warszawa, Sopot czy Dąbrowa Górnicza, podejmowały uchwały w sprawie powołania swoich agencji. Najszybciej, jak zauważa Katarzyna Przybylska z Habitat for Humanity, zadziałali stołeczni radni, którzy 20 stycznia przyjęli uchwałę w sprawie SAN, kierując to rozwiązanie m.in. do uchodźców, osób doświadczających bezdomności lub z niepełnosprawnościami czy samotnych rodziców. Jednocześnie jednak, jak podkreśla, już teraz należy opracowywać plany średnio i długookresowego wsparcia lokalowego dla osób, które zdecydują się pozostać w Polsce. A w tym kontekście warto zwrócić uwagę właśnie na możliwość wykorzystywania społecznych agencji najmu. Z kolei Ministerstwo Rozwoju i Technologii podało przed weekendem, że prawo budowlane umożliwia tymczasowy pobyt uchodźców z Ukrainy w lokalach użytkowych, czyli w biurach, halach sportowo-widowiskowych, magazynach, które są ogrzewane i wyposażone w węzeł sanitarny.  Samorządy nie muszą zgłaszać zmiany sposobu użytkowania budynków niemieszkalnych do organów administracji architektoniczno-budowalnej ? zapewniło. MRiT poinformowało jednocześnie, że Główny Urząd Nadzoru Budowlanego skierował do wojewodów i wojewódzkich inspektorów nadzoru budowlanego pisma w tej sprawie. Więcej szczegółów- na ósmej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 14.03.2022.).

¨DGP¨ informuje również:  ¨Specustawa ukraińska gotowa, przed samorządami wyzwanie¨. W ekspresowym tempie toczyły się prace nad ustawą, która ma zapewnić pomoc ukraińskim uchodźcom. Przyjęte w sobotę przepisy na pewno będą wymagały korekt. Od 16 marca br. ruszy specjalny rejestr, dzięki któremu Ukraińcy będą mogli ubiegać się o przyznanie numerów PESEL. Ułatwi im on zakładanie firm czy korzystanie z bezpłatnej opieki medycznej, a także dostęp do takich świadczeń jak 500+ i jednorazowy zasiłek w wysokości 300 zł. Nowe przepisy przyznają Polakom, którzy goszczą w swoich domach uciekinierów, prawo do pomocy w wysokości 40 zł za jedną osobę dziennie. Tak wynika z ustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa. W ciągu kilku dni przeszła ona przez Sejm i Senat. Prezydent podpisał ją zaledwie po kilku godzinach od rozpatrzenia senackich poprawek przez posłów, jeszcze tego samego dnia została ogłoszona w Dzienniku Ustaw i weszła w życie. Rząd już jednak zapowiada, że nie wyklucza nowelizacji tych przepisów. Szczegóły- na dziewiątej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 14.03.2022.).