Piątek, 6 maj 2022
¨Wyścigi podpalaczy¨
¨Złotówkowicze: pozywać czy czekać¨
¨Raty kredytów pędzą w górę¨
¨Deweloperskie marże obronione¨
¨Mieszkanie de luxe. 80 tysięcy zł za metr¨
¨Pozwólcie nam wyjechać¨
¨Zadowoleni klienci Nowaka i funduszu¨
¨Sprzedaż mieszkań będzie bardziej rozciągnięta w czasie¨
¨Co robić, gdy rosną ceny a inwestycja jest w trakcie realizacji¨
Więcej poniżej.
Piątkowa ¨Rzeczpospolita¨ zamieszcza tekst pod hasłem: ¨Wyścigi podpalaczy¨. Proponowane przez polityków od lewa do prawa działania antyinflacyjne- w tym mające ulżyć kredytobiorcom- tylko wydłużą bolesną walkę z nadmiernym wzrostem cen. Od jesieni ubiegłego roku niemal każdy przełom miesiąca pogłębia traumę osób z kredytami mieszkaniowymi. Najpierw dowiadują się od GUS o kolejnym skoku inflacji, potem- o podwyżce stóp procentowych przez Radę Polityki Pieniężnej, na koniec- o wyższych ratach kredytu. Ten sam schemat zmącił właśnie nastrój majówki: tuż przed nią informacja o 12,3- proc., najwyższej od niemal ćwierć wieku inflacji, a w czwartek kolejna zła wiadomość dla zadłużonych- podwyżka stóp NBP z 4,5 do 5,25 proc. RPP podnosi stopy regularnie jak w zegarku, bo spóźniona goni za wzrostem cen konsumpcyjnych. Jeszcze we wrześniu stopa referencyjna wynosiła ledwie 0,1 proc. Po serii podwyżek trzymiesięczny WIBOR od sierpnia skoczył już z 0,21 do 6,24 proc., a sześciomiesięczny- z 0,24 do 6,43 proc. Raty w skrajnych przypadkach niemal się podwoiły. W tekście przytoczono także twarde dane: 106,7 mld zł to wartość kredytów mieszkaniowych zaciągniętych w okresie maj 2020 r.- wrzesień 2021 r. (było ich 345,5 tys.).
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
¨Prawo co dnia¨ zamieszcza z kolei tekst: ¨Złotówkowicze: pozywać czy czekać¨. Tak jak frankowicze posiadacze kredytów złotówkowych mogą iść do sądu wykazując abuzywność klauzul ich umów. Gdyby jednak propozycje premiera , w tym zastąpienia od 1 stycznia 2023 r. stawki WIBOR inną transparentną stawką, pochodzącą z rynku międzybankowego depozytów overnight, okazały się atrakcyjne dla kredytobiorców, to mogą ich zniechęcić do występowania do sądu o unieważnienie posiadanych umów kredytowych. Na razie nie ma jednak konkretnych danych o nowym wskaźniku, natomiast kredytobiorcy muszą być przygotowani na podwyżki rat. Według orzecznictwa TSUE banki, oferując kredyt o zmiennym oprocentowaniu opartym na stawce LIBOR lub WIBOR były zobowiązane uprzedzić konsumentów o podejmowanym ryzyku, że w razie silnego wzrostu oprocentowania płacenie rat stanie się trudne do udźwignięcia. Jeżeli bank zaniedbał tego obowiązku, to postanowienia o zmiennym oprocentowaniu mogą być uznane za niedozwolone, a umowa unieważniona- wskazuje prawnik cytowany w tekście. Więcej- na 11 stronie głównego wydania.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
¨Rz¨ kontynuuje dalej ten wątek w kolejnym tekście: ¨Raty kredytów pędzą w górę¨. W czwartek doszło do kolejnej podwyżki stopy referencyjnej NBP. Można się spodziewać, że poziom WIBOR- u, który już od dawna wyprzedza wysokość stawki referencyjnej, jeszcze wzrośnie. WIBOR 3M i WIBOR 6M, na którym oparte jest oprocentowanie kredytów, wynosi już odpowiednio 6,24 i 6,43 proc. Z danych HRE Investment wynika, że we wrześniu rata kredytu 300 tys. zł zaciągniętego na 25 lat, z marżą banku 2,6 proc. wynosiła niecałe 1400 zł. Przy obecnym poziomie WIBOR 3M jest to już prawie 2500 zł. Rata takiego kredytu wzrosła zatem o 80 proc.- czytamy. Szczegóły- na 19 stronie części ekonomicznej głównego wydania.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
¨Rz¨ w dodatku ¨Nieruchomości Komercyjne i Mieszkaniowe¨ odnotowuje natomiast: ¨Deweloperskie marże obronione¨. Wypracowana w 2021 r. przez 12 giełdowych deweloperów średnia marża brutto ze sprzedaży wyniosła 27,7 proc., czyli o 1,7 pkt proc. więcej niż rok wcześniej. Mediana wzrosła o 2 pkt proc., do 28,1 proc. Liderzy zestawienia wciąż byli w stanie uzyskać rentowność znacznie przekraczającą 30 proc. Połowa przedsiębiorstw znacząco poprawiła wyniki rok do roku, a spadki były nieznaczne. Giełdowe spółki zaksięgowały przekazanie 18,5 tys. mieszkań, o 22 proc. niż rok wcześniej. Zysk brutto ze sprzedaży w przeliczeniu na wydany lokal sięgnął 134 tys. zł, niemal 16 proc. więcej niż rok wcześniej. Marża brutto ze sprzedaży liczona jest dla mieszkań oddawanych do użytku, podczas gdy sama sprzedaż i znaczna część poniesionych kosztów budowy miały miejsce znacznie wcześniej- przypomina cytowana w tekście ekspertka CBRE. Niemal do końca 2021 r. widzieliśmy bardzo wysoki popyt na mieszkania. Jeśli chodzi o bieżącą sytuację, popyt na nowe lokale zmalał i w najbliższej przyszłości nie widać istotnych bodźców, które mogłyby go przywrócić do rekordowych poziomów. W tym czasie koszty budowy znacząco się zwiększyły i wygląda na to, że ten trend się utrzyma. Jest szansa, że część tego wzrostu deweloperzy wezmą na siebie. Niektórzy świadomie mogą obniżać marżę, by złagodzić wzrost cen i podtrzymać popyt. Inni będą musieli zaakceptować dłuższy czas potrzebny na sprzedaż, co podniesie koszty. Pierwsze efekty takich działań zobaczymy najpewniej w wynikach finansowych za 2023 r. Nie należy się jednak spodziewać gwałtownych ruchów. Choć poziom marży brutto ze sprzedaży sięgający ponad 20 czy nawet 30 proc. może wydawać się wysoki, to ta marża finansuje dużą część innych kosztów deweloperów, w tym finansowych, które ostatnio również rosną. Deweloperzy na pewno będą starali się utrzymać marże na obecnych poziomach tak długo, jak będzie to możliwe- czytamy na pierwszej stronie dodatku.
W ¨Nieruchomościach…¨ czytamy również: ¨Mieszkanie de luxe. 80 tysięcy zł za metr¨. Apartamenty premium często znikają bez publikacji ofert w internecie. Są oferowane ¨wewnętrznym¨ klientom agencji nieruchomości. Transakcji przybywa. Luksusowych apartamentowców przybywa bardzo powoli. Przyjmując jako wyznacznik ¨superluksusowości¨ lokalu cenę minimum 35 tys. zł za mkw., w całym kraju znajdziemy ok. 140 ofert, w tym 90 z Warszawy. – wskazuje ekspert portali Morizon- Gratka.pl. Jeśli cenę obniżymy o 5 tys. zł (30 tys. zł za mkw.), ofert spełniających to kryterium jest już dwa razy więcej- ponad 280, w tym ok. 140 z Warszawy, po 30 z Gdyni i Gdańska oraz 15 z Krakowa. Podaż ofert od kilku miesięcy nieznacznie rośnie- czytamy na drugiej stronie dodatku.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
¨Nieruchomości…¨ podejmują się także interwencji w tekście: ¨Pozwólcie nam wyjechać¨. Na stołecznych Piaskach wyrośnie wielkie osiedle. Grozi nam paraliż komunikacyjny- alarmują mieszkańcy sąsiednich bloków. Jak to rozwiązać? Warszawskie Bielany, ul. Literacka, rejon Trasy AK i ul. gen. Maczka. Od dwóch dekad krajobraz psuje nieukończone gmaszysko, które miało być siedzibą EuRoPol Gazu. Rozpoczęta w 2000 r. budowa stanęła dwa lata później. Część gruntów do 2021 r. jest własnością EuRoPol Gazu- w użytkowaniu wieczystym spółki. W 2019 r. władze Bielan zarządzają kontrolę, która potwierdziła, że termin zabudowy, a tym samym cel, na który grunt został przekazany, nie jest realizowany. Na spółkę nałożono karę. Samorząd mógłby rozwiązać umowę użytkowania. Tymczasem w 2020 r. grunt (22,7 tys. mkw.) wraz z gigantycznym betonowym straszydłem (35 tys. mkw.) wystawiono na sprzedaż. Prawo pierwokupu działek w użytkowaniu wieczystym przysługuje miastu. Ratusz z przywileju nie korzysta ze względu na cenę opiewająca na kilkadziesiąt milionów złotych. Działki z nieukończonym biurowcem kupuje Dom Development. Spółka kupiła również od firmy Echo Investment niezabudowane działki, bezpośrednio sąsiadujące z budynkiem biurowca. Dla działek w 2017 r. wydano decyzję o warunkach zabudowy, którą przeniesiono na Dom Development. ¨Wuzetka¨ dopuszcza budowę dwóch bloków, parkingów i infrastruktury. We wrześniu ub.r. deweloper wystąpił z wnioskiem o pozwolenie na budowę tych budynków i o rozbiórkę nieukończonego biurowca na sąsiedniej działce. Z uwagi na liczne uchybienia projektowe w sprawie pozwolenia na budowę tych obiektów wydano decyzję odmowną. Inwestor od decyzji się nie odwołał. Władze dzielnicy informują, że inwestor w Miejskim Biurze Ochrony Środowiska złożył wniosek o decyzję środowiskową. Wpłynął też wniosek o wydanie decyzji o warunkach zabudowy na cały teren. Sprawa wydaje się przesądzona. Przy Literackiej wyrośnie wielkie osiedle. Mieszkańcy istniejących bloków biją na alarm, mówiąc o komunikacyjnym paraliżu tej części dzielnicy. Więcej szczegółów- na trzeciej stronie dodatku.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
Obok w ¨Nieruchomościach…¨ czytamy: ¨Zadowoleni klienci Nowaka i funduszu¨. Oferta najmu prywatnych właścicieli i funduszy PRS trafia do odmiennych grup użytkowników. Oba rodzaje klientów deklarują wysokie zadowolenie ze świadczonych usług- wynika z badania na zlecenie Polskiego Związku Firm Deweloperskich. Najem długoterminowy nad Wisłą opiera się na indywidualnych właścicielach mieszkań. Najem instytucjonalny, czyli portfele mieszkań należących do funduszy, jest wciąż na etapie niemowlęcym. PZFD postanowił przyjrzeć się obu rynkom, zamawiając badania w Zymetrii, by stworzyć profile statystycznego wynajmującego. Najmem od prywatnych właścicieli zainteresowane są przede wszystkim osoby młode, przed 35. rokiem życia (61 proc.). Ci liczący co najmniej 35. lat stanowią główną grupę klientów funduszy. W zasobach PRS jest nie tylko znacznie mniej rodzin z dziećmi, ale aż trzy czwarte respondentów to kobiety. 88 proc. wynajmujących od Kowalskich zadeklarowało zadowolenie z usług. W przypadku PRS odsetek sięgnął 97 proc. Obie grupy różnią się nieco w ocenie plusów i minusów najmu. Respondenci wynajmujący od prywatnych właścicieli po stronie plusów wymieniają możliwość szybkiego usamodzielnienia się i elastyczność w zakresie zamiany użytkowanego lokalu na inni. ¨PRS- owcy¨ skupili się w odpowiedziach na komforcie codziennego życia, po stronie plusów wymieniając wygodną lokalizację w atrakcyjnych dzielnicach miasta. Po stronie wad obie grupy zadeklarowały konieczność wpłaty kaucji. Rosnące stopy procentowe i ostrzejsza polityka kredytowa odcinają kolejne grupy Polaków od możliwości zadłużenia się na zakup własnego mieszkania. Osoby te wypychane są na rynek najmu. Ten w ostatnim czasie mocno się skurczył w związku z napływem uchodźców z ogarniętej wojną Ukrainy. W ciągu dwóch miesięcy od rosyjskiej inwazji na Ukrainę oferta lokali na wynajem skurczyła się o 56 proc.- a stawki najmu w marcu były o 7 proc. wyższe niż w styczniu. Miesięczny czynsz jest jednak niższy od raty kredytu. Więcej szczegółów- także na trzeciej stronie dodatku.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
¨Nieruchomości…¨ odnotowują również: ¨Sprzedaż mieszkań będzie bardziej rozciągnięta w czasie¨. Po latach boomu wracamy do czasów starej dobrej ¨deweloperki¨- mówi Zbigniew Gościcki, prezes Unidevelopmentu. Deweloper wykorzystał ostatnie lata boomu mieszkaniowego. Ze sprzedaży rzędu pół tysiąca w 2016 r. osiągnął 920 mieszkań w roku ubiegłym. Ambicje firmy są takie, by w najbliższym czasie osiągnąć skalę 1,5 tys. rocznie. Odpowiadając na pytanie, jak pogodzić ten stan ze schłodzeniem rynku rozmówca ¨Rz¨ podkreśla, że obecna sytuacja to normalny cykl koniunkturalny branży. Na rynku widać też spowolnienie sprzedaży jako konsekwencję podwyżek stóp procentowych i niepewności wywołanej wojną. Teraz wracamy do czasów starej, dobrej ¨deweloperki¨, czyli sprzedaży mieszkań rozciągniętej w czasie- od startu projektu do etapu jeszcze po zakończeniu budowy i uzyskaniu pozwolenia na budowę- czytamy. Pełny tekst rozmowy- na czwartej stronie dodatku.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).
Kolejny dodatek ¨Rz¨- ¨Biznes w czasie pandemii¨ obszernie radzi natomiast: ¨Co robić, gdy rosną ceny a inwestycja jest w trakcie realizacji¨. W przypadku braku zgody zamawiającego na podwyższenie wynagrodzenia, w związku z wystąpieniem nadzwyczajnych okoliczności, takich jak: wojna, pandemia, wzrost cen, wykonawca może podjąć przewidziane prawem działania, by zminimalizować straty. Obok wcześniejszych problemów związanych z pandemią COVID- 19, trwający obecnie konflikt zbrojny na Ukrainie pociąga za sobą konsekwencje silnie odczuwane dla wykonawców inwestycji budowlanych. Sankcje, ograniczony dostęp do surowców, przerwane łańcuchy dostaw, jak również istotny odpływ pracowników z Ukrainy generują ograniczenie dostępności oraz znaczny wzrost cen materiałów budowlanych. Aktualnie koszty niezbędne do zrealizowania inwestycji okazują się znacznie wyższe niż koszty zakładane na etapie składania oferty czy zawierania umowy. Eksperci zgodnie wskazują, że w 2022 r. nadal spodziewać się można dalszego wzrostu cen, któremu sprzyja wysoka inflacja, czy chociażby wzrost cen paliw czy energii- czytamy w ramach wstępu. Więcej szczegółów- na trzeciej stronie dodatku.
(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨- 06.05.2022.).