Piątek, 31 grudnia 2021

¨Pułapki Polskiego Ładu¨
¨Prowadzący jednoosobową działalność szacują, ile stracą¨
¨Odwet zarządcy na lokatorach¨
¨Polski ład a rynek nieruchomości: co się zmieni w 2022 roku?¨
¨Prognozy dla mieszkaniówki¨
¨Intensywny i ciekawy rok na rynku nieruchomości¨
¨Czas na grę w zielone na poważnie¨
¨Na celowniku magazyny i najwyższej jakości biurowce¨
¨To był rok niespodzianek i dużych rozczarowań¨
¨Kolejne pytania trafiły do TSUE¨
¨Coraz więcej deweloperów wchodzi na rynek najmu¨

Więcej poniżej.

Piątkowa ¨Rzeczpospolita¨ zamieszcza ¨Pułapki Polskiego Ładu¨. Składka zdrowotna od wszystkiego, co zarobimy w firmie, czy konieczność zwrotu ulgi dla klasy średniej za cały rok- w przepisach jest sporo niemiłych niespodzianek. Rusza największa w ostatnich latach reforma podatkowo- składkowa. Wprowadzona w ostatniej chwili i pełna skomplikowanych przepisów. Ministerstwo Finansów obiecuje, że będzie sprawiedliwiej- mniej zarabiający zyskają, bogatsi stracą. Na razie pewne jest jednak to, że na podatników czeka w Polskim Ładzie wiele pułapek. Dziesięć najważniejszych- na pierwszej stronie głównego wydania. ¨Rz¨ wraca do sprawy w kolejnym tekście: ¨Prowadzący jednoosobową działalność szacują, ile stracą¨. Przedsiębiorcom trudno obliczyć wysokość obciążeń, które będą ponosić w 2022 r. Zaskakuje ich skala nowych regulacji- czytamy na 12 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

¨Prawo co dnia¨ informuje z kolei: ¨Odwet zarządcy na lokatorach¨. Odcięcie dostępu do wody miało skłonić małżonków do wyprowadzki. W ocenie WSA w Warszawie taki zamiar przyświecał zarządcy nieruchomości, który pozbawił dostępu do wody lokatorów jednego z mieszkań. Było to małżeństwo zajmujące od czterdziestu lat lokal na parterze. Podczas kontroli inspektorzy nadzoru budowlanego stwierdzili, że w budynku działa sieć wodociągowa, ale dla tego konkretnego mieszkania zarządca postawił na klatce schodowej pompę ręczną. Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego ocenił, że brak wody w lokalu do celów spożywczych i sanitarnych zagraża bezpieczeństwu ludzi. W konsekwencji nakazał zarządcy usunięcie skutków ingerencji w sieć wodociągową. Decyzji, utrzymanej w mocy przez wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, nadano rygor natychmiastowej wykonalności. Zarządca zaskarżył decyzję do WSA. Sąd nie miał jednak zastrzeżeń do nadanego nakazu przywrócenia poprzedniego stanu technicznego i oddalił skargę. Ocenił, że mimo zaległości czynszowych lokatorów i opłat za media, działania zarządcy stanowią nieuzasadnioną względami technicznymi i użytkowymi ingerencję, której charakter uniemożliwia lub znacznie utrudnia użytkowanie lokalu do celów mieszkalnych. Według WSA skarżący nie ukrywał, że zainstalowani pompy ręcznej było działaniem represyjnym. Tak też należy je traktować, ponieważ sprawa rozliczeń z tytułu nieregulowania opłat powinna być rozstrzygnięta przez sąd powszechny- uzasadniał wyrok WSA. Zwrócił także uwagę, że od 2015 r. takie represyjne działania, wśród nich odcinanie dostępu do wody, były często stosowane. Obowiązujące obecnie przepisy prawa budowlanego mają zapobiegać takim przypadkom. Więcej- na 11 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

Kolejny dodatek ¨Rz¨– ¨Biznes w czasie pandemii¨ informuje obszernie: ¨Polski ład a rynek nieruchomości: co się zmieni w 2022 roku?¨. Z początkiem nowego roku wchodzą w życie liczne nowości i zmiany w prawie wprowadzane programem Polski Ład. Niektóre z nich adresowane są bezpośrednio do firm działających na rynku nieruchomości a wiele innych, pomimo ¨uniwersalnego¨ charakteru, bezpośrednio lub pośrednio wpływa na ich sytuację. W obszernym tekście podsumowano wybrane nowości, które powinny zainteresować deweloperów, przedsiębiorców wynajmujących nieruchomości oraz pozostałe podmioty zaangażowane w inwestycje na rynku nieruchomości. I tak w tekście odnotowano: Mieszkanie bez wkładu własnego. Takim hasłem określone jest rozwiązanie wprowadzone ustawą z 1 października 2021 r. o gwarantowanym kredycie mieszkaniowym, obejmujące gwarantowany przez państwo wkład własny i dofinansowanie dla osób korzystających z mieszkalnictwa społecznego i rodzin wielodzietnych. Dalej- dom bez formalności. Po wielu dyskusjach zdecydowano się na nowelizację prawa budowlanego, przewidującą uproszczenie procedury w przypadku budowy domów jednorodzinnych do 70 mkw. powierzchni zabudowy w celu zaspokojenia własnych potrzeb mieszkaniowych. Nowa regulacja wprowadza możliwość budowania zdefiniowanych w ustawie domów jednorodzinnych bez uzyskania pozwolenia na budowę, ustanowienia kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy, w procedurze tzw. zgłoszenia z projektem budowlanym. Kolejno- amortyzacja w spółkach nieruchomościowych. W ramach Polskiego Ładu nowością adresowaną do tych spółek jest przepis ograniczający koszty z tytułu podatkowej amortyzacji środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji Środków Trwałych. Grupa ta obejmuje budynki i lokale spółdzielcze oraz spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego i spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Od 2022 r. w przypadku spółek nieruchomościowych, podatkowe odpisy amortyzacyjne dotyczące środków trwałych z grupy 1 KŚT nie będą mogły być wyższe niż dokonywanych zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe, obciążające w danym roku podatkowym wynik finansowy jednostki. I wreszcie- amortyzacja lokali i budynków mieszkalnych. Pomimo krytycznych stanowisk prezentowanych przez przedsiębiorców oraz środowiska biznesowe, ustawodawca zdecydował się na uzupełnienie listy aktywów niepodlegających amortyzacji podatkowej o budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej. W konsekwencji takie aktywa, pomimo ich wykorzystywania w ramach prowadzonej działalności gospodarczej i dla jej potrzeb, nie będą rozliczane podatkowo. Oznacza to, że koszty poniesione na ich nabycie lub wytworzenie nie pomniejsza podstawy opodatkowania- wydatki te (w tym cena zakupu i koszty budowy) zostaną uwzględnione dopiero w momencie odpłatnego zbycia tych aktywów. Jedynym ustępstwem okazał się przepis przejściowy, odsuwający o rok skutki podatkowe tej regulacji. Podatnicy mogą więc nie dłużej niż do końca 2022 r. zaliczać do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od tych aktywów, jednak nabytych lub wytworzonych przed 1 stycznia 2022 r.  Więcej szczegółów- na drugiej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

Ostatni już w tym roku dodatek ¨Nieruchomości Komercyjne i Mieszkaniowe¨ w ostatniej także, piątkowej ¨Rz¨ przynosi natomiast ¨Prognozy dla mieszkaniówki¨. Eksperci spodziewają się hamowania popytu Kowalskich, ale nie załamania rynku, który trudno już oceniać jako całość. Za nami rok, który był jednym z najbardziej niezwykłych w historii rynku deweloperskiego. Dość wspomnieć rekordową sprzedaż mieszkań w największych aglomeracjach w I i II kw. mimo rosnących cen, najwyższą w historii aktywność inwestycyjną (liczba lokali w projektach uruchamianych i z pozwoleniami na budowę) czy mocną ekspansję graczy PRS (instytucjonalny najem mieszkań). Jakie trendy będą dominować w 2022 r.? Cytowana w tekście ekspertka JLL mówi, że jednym z głównych czynników determinujących rynek w 2022 r. będzie wzrost stóp procentowych i ich relacja do inflacji. Dla części nabywców dalsza podwyżka stóp to realny wzrost kosztów hipotek i utrata zdolności kredytowej, co może zmniejszyć popyt. Z drugiej strony różnica między stopami a inflacją pozostaje bardzo wysoka. To znacząco wpływa na zachowania osób szukających ochrony wartości oszczędności na rynku mieszkaniowym. Czynnikiem ryzyka będą też regulacje podatkowe Polskiego Ładu, powodujące obniżenie dochodów osób samozatrudnionych oraz tych o wysokich dochodach. Wpłynie to na pewno na pogorszenie się relacji dochodów do cen lokali. Część osób może wstrzymać się z decyzją o zakupie do II kw. 2022 r., kiedy będzie już funkcjonować program gwarantowania przez państwo wkładów własnych przy kredytach hipotecznych. Chodzi jednak o najtańsze lokale, a całościowo wpływ programu zależny będzie od tego, czy oferta deweloperów spełni limity cenowe. Z kolei według analityka portalu RynekPierwotny.pl, trend przesuwania środka ciężkości inwestycji deweloperskich z aglomeracji w kierunku mniejszych ośrodków będzie kontynuowany. Jednak popyt skupi się na miejscowościach satelickich głównych metropolii. Natomiast pogorszenie dostępności cenowej i kredytowej spowodowane wzrostem stóp, zwiększy popularność wynajmu jako docelowej formy zaspokajania potrzeb mieszkaniowych. Sprzyjać temu będzie rozwój rynku PRS, który powinien jeszcze przyspieszyć. Cytowany w tekście analityk DM Navigator spodziewa się też dalszego wzrostu cen transakcyjnych w sześciu głównych aglomeracjach, ale już nie tak dynamicznego. Wskazuje również, że trend dynamicznego rozwoju rynków poza aglomeracjami może skłonić deweloperów do ekspansji w szczególnie w miastach średniej wielkości, stolicach województw. Może dochodzić do przejmowania lokalnych graczy. Kierownik zespołu analiz rynku nieruchomości w PKO BP spodziewa się tymczasem w 2022 r. końca wieloletniego boomu w mieszkaniówce. Wpływ schłodzenia popytu na ceny mieszkań będzie jednak zróżnicowany, zależnie od wielkości podaży czy warunków na rynku najmu. W scenariuszu bazowym wzrost cen lokali w Polsce ma sięgnąć 4 proc., przy czym główna fala podwyżek nastąpi na początku roku, bo deweloperzy będą próbowali przenieść wysokie koszty na odbiorców. Eksperci spodziewają się też dalszej wysokiej aktywności inwestorów na rynku PRS. Więcej szczegółów- na pierwszej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

W ¨Nieruchomościach…¨ znajdziemy równie obszerną rozmowę pod hasłem: ¨Intensywny i ciekawy rok na rynku nieruchomości¨. Wyjątkowy popyt, rekordowo wysokie ceny, dynamiczne zmiany preferencji klientów- to tylko niektóre wyznaczniki 2021 r. na rynku nieruchomości. O tym, jak wspominać będziemy kończący się rok i z jakimi wyzwaniami mierzyć się będziemy w przyszłości, mówi Jarosław Krawczyk z Otodomu. Rozmówca ¨Rz¨ mijający rok określa mianem bardzo intensywnego i ciekawego. Pomimo szybko rosnących, rekordowych cen wiele mieszkań i domów znalazło swoich właścicieli. W listopadzie wśród ofert na Otodomie było o 10 proc. mniej mieszkań i o 15 proc. mniej domów niż rok wcześniej. Deweloperzy nie nadążają z budowaniem kolejnych mieszkań, nieruchomości z rynku wtórnego i działki budowlane znikają z rynku. Olbrzymi popyt na mieszkania, domy i działki widoczny był zwłaszcza w pierwszej połowie roku, ale wciąż jest on znacznie wyższy niż przed pandemią. Jak dalej czytamy, wśród chętnych do zakupu nieruchomości są także inwestorzy, ale to nie jest jednolita grupa. I wbrew pozorom, nie dominują zagraniczne fundusze, kupujące całe bloki czy osiedla na wynajem. Rozmówca ¨Rz¨ powołuje się w innym miejscu na opublikowane przez Otodom zestawienie cen ofertowych od stycznia 2019 r. W listopadzie mkw. statystycznego mieszkania od dewelopera był o 5 proc. droższy niż rok temu, a na rynku wtórnym różnica w cenie wyniosła aż 11 proc. W przypadku domów podwyżki były jeszcze większe. Mkw. domu w ciągu zaledwie roku podrożał o 22 proc. na rynku pierwotnym i aż o 24 proc. na rynku wtórnym. Najbardziej, bo aż o 27 proc. rok do roku podrożały domy o powierzchni z przedziału 125- 150 mkw. z rynku wtórnego. Odpowiadając na pytanie o perspektywę spadku cen lokali, wskazuje: Ceny mieszkań na rynku pierwotnym spadały przez cały III kw. W ostatnich dwóch miesiącach znów lekko rosną, lecz są dziś na poziomie zbliżonym do cen z marca 2021 r. Tymczasem na rynku wtórnym wciąż trwa festiwal podwyżek. Jeszcze w sierpniu przeciętny mkw. mieszkania u dewelopera i na rynku wtórnym kosztował tyle samo, dziś mieszkania deweloperskie kosztują średnio 8316 zł, a na rynku wtórnym- o prawie 600 zł więcej. Spodziewać się więc należy korekty cen na rynku mieszkań używanych. Jak dalej zauważa, rok 2021 także na rynku kredytowym był rekordowy. Według BIK w październiku, wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych wynosiła 8,635 mld zł, czyli najwięcej w historii. Była ona zarazem o połowę wyższa niż rok wcześniej. Ale wiele wskazuje na to, że to już ostatni taki rok. Odnosząc się do kwestii mniejszej dostępności kredytów zauważa: Osoby, które w obecnych warunkach nie będą miały szans na kredyt, mają dwa wyjścia: czekać na lepsze czasy lub skierować uwagę w stronę rynku najmu. Popyt na mieszkania do wynajęcia wyraźnie zwiększył się w lipcu i sierpniu, także we wrześniu, utrzymując się na wysokim poziomie. Biorąc pod uwagę rządowe plany podatkowe rentowność wynajmu może spaść. Jednak, jak zauważa rozmówca ¨Rz¨, wielkie fundusze nie inwestowałyby miliardów w niedochodowy biznes. Mieszkań w Polsce wciąż brakuje- zarówno tych do kupienia, jak i na wynajem. Nadal gonimy średnią unijną, dysponując  wciąż o 20 proc. mniejszą powierzchnią na mieszkańca niż przeciętny Europejczyk. Całość rozmowy- na drugiej i trzeciej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

¨Nieruchomości…¨ zauważają też: ¨Czas na grę w zielone na poważnie¨. Ekotrendy, zrównoważony rozwój, ESG- tym głównie będzie żyć rynek nieruchomości w 2022 r. Wśród trendów, jakie mają dominować w 2022 r. najczęściej wskazywany jest zrównoważony rozwój, czyli ESG (środowisko, społeczeństwo, ład korporacyjny). W ocenie dyrektora działu doradztwa i badań rynku Colliers, zrównoważony rozwój i ESG to trend, który coraz bardziej zyskuje na znaczeniu w oczach inwestorów, właścicieli nieruchomości i najemców. O rosnącym znaczeniu czynników środowiskowych świadczy m.in. rosnąca popularność certyfikatów czy zainteresowanie firm tzw. zielonymi obligacjami, czyli zrównoważonymi instrumentami finansowania. Coraz więcej właścicieli nieruchomości zaczyna również publikować raporty niefinansowe, by pokazać wpływ swoich budynków na środowisko. Eksperci oczekują również dalszego dostosowywania się branży biurowej do nowej rzeczywistości. Ze względu na zmianę modelu pracy i trybu korzystania z biur pracodawcy poszukują sposobów, by zachęcać zespoły do spotkań i rezygnacji z pracy zdalnej. Z punktu widzenia pracodawców home office niesie ze sobą zacieranie się dobrych relacji w firmach, utrudnienia w zarządzaniu ludźmi oraz większą rotację pracowników. Żeby stać się atrakcyjnym środowiskiem pracy, biura zmieniają swój charakter. Ich przestrzeń zaczyna przypominać dom: ewoluują w stronę powierzchni kreatywnych, socjalizujących pracowników i zabezpieczających ich kooperację, co wiąże się ze zmianą wielkości i aranżacją. Dzięki pracy hybrydowej i modelowi dzielonych biurek biura stają się bardziej kompaktowe, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze będą reinwestowały w najem nowocześniejszych powierzchni, o wyższym standardzie. Zdaniem ekspertów hitem będą powierzchnie elastyczne. Nowy schemat funkcjonowania firm podbija popularność rynkową biur serwisowanych i powierzchni coworkingowych. Jest na nie coraz większe zapotrzebowanie ze względu na krótkoterminowy charakter najmu oferowany przez operatorów. Rok 2022 będzie więc rokiem hossy na rynku flex. Przestrzenie tego typu wygrywają nie tylko możliwością wynajmu na krótki okres, ale także pełnym serwisem usług związanych z codziennym funkcjonowaniem biura. Więcej szczegółów- na czwartej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

Niżej w ¨Nieruchomościach…¨ czytamy: ¨Na celowniku magazyny i najwyższej jakości biurowce¨. Polski rynek ma do zaoferowania atrakcyjne nieruchomości, ale nie jest tak, że inwestorzy zupełnie nie zwracają uwagi na ryzyko polityczne- powiedział w programie #RZECZoNIERUCHOMOSCIACH Tomasz Buras, szef Savills Poland. Podsumowując mijający rok zauważył, że nie było jakichś spektakularnych zaskoczeń, jeśli chodzi o to, czym interesowali się inwestorzy: gros aktywności przypada na rynek logistyczno- przemysłowy. Spodziewamy się, że w całym 2021 r. wartość transakcji na rynku nieruchomości komercyjnych będzie podobna do zanotowanej w 2020 r., czyli ok. 5 mld euro. Pamiętajmy jednak, że 2021 r. był pełnym rokiem działania w pandemii, a w 2020 r. zamykane były transakcje ustalane jeszcze w 2019 r. Według rozmówcy ¨Rz¨ są znaki, które wskazują, że w 2022 r. będzie kilka większych transakcji biurowych, których brakowało, a które z różnych powodów nie zostały zamknięte. Jeśli chodzi o magazyny, w II połowie 2022 r. i na początku 2023 r. oddawane będą projekty rozpoczynane w 2021 r., jeśli deweloperzy zdecydują się je sprzedać, możemy być świadkami dużych wartościowo transakcji. Mocno rozwija się PRS, czyli instytucjonalny najem mieszkań, ale ponieważ transakcje forward (inwestorzy zamawiają u deweloperów bloki, bo nie ma gotowych w portfelu), nie wchodzi to do bieżących statystyk. Na uwagę, ze pandemia nie zabiła rynku biurowego odpowiada natomiast: Sektor biurowy w tej chwili zaczyna się rozdzielać na dwie części. Silny popyt będzie na nowoczesne biurowce spełniające bardzo restrykcyjne wymogi dotyczące ekologii, zrównoważonego budownictwa, zlokalizowane w najlepszych miejscach, przede wszystkim w Warszawie. Pod znakiem zapytania stoi przyszłość starszych budynków, w drugorzędnych lokalizacjach. Odnosząc się do pytania, o dalszy rozwój rynku PRS po mocnym 2021 r. ocenia: Jesteśmy wciąż na początku drogi. Dodatkowym katalizatorem jest hybrydowy model pracy. Ludzie więcej życia spędzają poza biurami, przemieszczając się za pracą, chcą elastyczności- co stwarza zapotrzebowanie na mieszkanie na wynajem. Rozmówca ¨Rz¨ spodziewa się więc inwestycji łączących sektor mieszkaniowy i komercyjny, osiedli wspierających usługami mieszkańców. Jak dalej czytamy, kolejnym etapem może być coś znanego już z biur serwisowanych: operator będzie mieć portfele mieszkań w kilku aglomeracjach, a użytkownicy coś na zasadzie abonamentu, członkostwa- mogąc przemieszczać się z miasta do miasta, co będzie współgrało z hybrydowym modelem pracy. Pełny tekst rozmowy- także na czwartej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

¨Rz¨ podsumowuje również w innym miejscu: ¨To był rok niespodzianek i dużych rozczarowań¨. Rynek pracy odbudował się po pandemii szybciej, niż można się było spodziewać, ale zapłaciliśmy za to nieoczekiwanie wysoką inflacją. Skokowy wzrost cen energii cen i gazu był szokiem dla wszystkich. Obecnie ekonomiści szacują, że w 2021 r. PKB wzrósł realnie o 5,4 proc., czyli o prawie 1 pkt proc. więcej, niż wynikałoby to z prognoz na początku tego roku. Skala natężenia procesów inflacyjnych w Polsce i na świecie była z kolei największym negatywnym zaskoczeniem w 2021 r. Na koniec roku ceny towarów i usług konsumpcyjnych mogą być średnio o 8 proc. wyższe niż rok wcześniej, a w całym 2021 r. o 5 proc. wyższe niż w całym 2020 r. Dwanaście miesięcy temu ekonomiści spodziewali się zaś średniorocznej inflacji na poziomie… 2 proc. Niepewności co do rozwoju sytuacji w 2022 r. jest więcej. Nie wiemy, jak rozwinie się pandemia i jak wpłynie na tempo rozwoju gospodarczego. Nie wiemy, jak gospodarki i konsumenci poradzą sobie z szokiem inflacyjnym (głównie ze skokiem cen gazu), jak duże będą ograniczenia podażowe w globalnej wymianie, etc. Rok 2021 był rokiem trudnych wyzwań, ale 2022 może być pod tym względem jeszcze trudniejszy- czytamy na 15 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

¨Rz¨ zauważa też: ¨Kolejne pytania trafiły do TSUE¨. Polski sąd pyta Trybunał Sprawiedliwości UE o bieg przedawnienia i odsetki za opóźnione płatności. Sąd Okręgowy w Warszawie, znany m.in. z głośnej sprawy państwa Dziubaków, przekazał Trybunałowi kolejne zagadnienia dotyczące hipotek frankowych. O ile teraz orzecznictwo w zakresie traktowania umów jest już w Polsce dość stabilne i sądy masowo unieważniają je, o tyle sporo wątpliwości dotyczy rozliczenia stron po unieważnieniu umowy kredytowej. Tego też dotyczy pięć nowych pytań prejudycjalnych do TSUE. Sędzia chce wyjaśnienia, od kiedy należy liczyć bieg przedawnienia się roszczeń. Wprawdzie w tej sprawie wypowiedział się Sąd Najwyższy, ale uchwała była różnie interpretowana i pojawiły się wątpliwości. Spór dotyczy m.in. tego, czy termin przedawnienia roszczeń banku należy liczyć dopiero od dodatkowego oświadczenia klienta o chęci skorzystania z ochrony wynikającej z unijnej dyrektywy 93/13. Z uzasadnienia pytań do TSUE wynika, że te zagadnienia  będą oddziaływały też na inne kwestie prawne, np. zarzut zatrzymania (kiedy po unieważnieniu umowy bank wstrzymuje się ze zwrotem wpłaconych rat, czekając aż klient odda kapitał). Rozstrzygnięcie spornych zagadnień przez TSUE będzie miało ogromny wpływ na toczące się sprawy, bo poruszona problematyka dotyka kwestii rozliczenia się kredytobiorcy z bankiem w razie unieważnienia umowy. Roszczenia banku mogą być przedawnione i wówczas bank nie odzyska udostępnionego kapitału, co będzie sankcją za stosowanie w umowach z konsumentami nieuczciwych warunków umownych- uważają cytowani w tekście prawnicy. Szczegóły- na 17 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).

¨Rz¨ informuje również: ¨Coraz więcej deweloperów wchodzi na rynek najmu¨. Dostarczanie lokali funduszom PRS lub budowa własnych portfeli- to strategia rosnącego grona spółek. Sprzedawanie mieszkań Kowalskim nie wystarcza. Notowany na giełdzie Ronson to kolejny duży ogólnopolski deweloper, który angażuje się w PRS, czyli najem instytucjonalny mieszkań. 2021 r. przyniósł kilka spektakularnych zmian strategii spółek skupionych dotąd na sprzedaży lokali konsumentom indywidualnym- a to jeszcze nie koniec. Strategie deweloperów, jeśli chodzi o PRS, są różne. Ronson planuje zbudować własną platformę najmu, do czego będzie się starał znaleźć partnerów finansowych. Deweloper chce do 2025 r. zgromadzić zasób 3 tys. ¨pracujących mieszkań¨ w Warszawie, we Wrocławiu i w Poznaniu oraz dodatkowo 2 tys. w banku ziemi. Jak zaznacza, budowa drugiej nogi to efekt zmian społecznych, bo coraz więcej ludzi jest zainteresowanych zapewniającym elastyczność najmem. Ciągły wzrost cen mieszkań też robi swoje, także zakup lokalu na własność przy rosnących stopach procentowych stanie się mniej dostępną opcją. W 2021 r. na rynek PRS mocno weszła Spravia kupiona przez grupę inwestorów od Budimeksu. Deweloper zawarł sojusz z funduszem Heimstaden Bostad i w ciągu kilku lat dostarczy do jego portfela 2,5 tys. mieszkań. Szacunkowa wartość transakcji to 1,4 mld zł. Na wynajem postanowił budować Murapol. Spółka będzie dostarczać lokale do platformy swojego głównego akcjonariusza. W I połowie 2021 r. fundusz Ares zamówił blisko 1,4 tys. mieszkań. Umowa ramowa przewiduje, że do połowy 2026 r. Murapol zbuduje 10 tys. mieszkań. Z kolei w grudniu doszło do największego w historii polskiego rynku deweloperskiego przejęcia: fundusz TAF Immobilien za 2,5 mld zł kupił Robyga. Niemiecki właściciel przewiduje, że w najbliższych latach 12 tys. mieszkań z banku ziemi dewelopera trafi do jego portfela PRS.  Jak dalej czytamy, w dalszym ciągu wobec ok. 1,2 mln mieszkań wynajmowanych przez indywidualnych właścicieli oraz 15 mln lokali ogółem w Polsce PRS pozostaje uzupełniająca formą zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, głównie młodych osób pracujących w miastach, imigrantów i studentów. Więcej szczegółów- na 20 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 31.12.2021.).