Piątek, 1 wrzesień 2023

„Prawo co dnia” w piątkowej „Rzeczpospolitej” odnotowuje: „Była synowa nie wyrzuci teściów”. Konflikt z byłym mężem nie może być okazją do eksmisji jego rodziców z mieszkania, do nabycia którego się przyczynili. To sedno najnowszego wyroku Sądu Najwyższego. W 2002 r. rodzice darowali synowi, wtedy mężowi powódki, nieruchomość mieszkalną, którą syn sprzedał, a jego rodzice szukali własnościowego spółdzielczego mieszkania. Już mieli przedwstępną umowę na jego zakup, ale po ustaleniach rodzinnych nie oni, lecz rodzice synowej (powódki) je kupili, pozwalając rodzicom zięcia wprowadzić się do tego mieszkania, gdzie mieszkają do teraz. Następnie synowa dostała to mieszkanie od swych rodziców w darowiźnie, ustanawiając na rzecz teściów notarialną umowę na bezpłatne i dożywotnie użytkowanie lokalu. Po dziesięciu latach, gdy związek małżeński się rozpadł, była synowa wezwała swoich teściów do wyprowadzenia się. Sąd Rejonowy orzekł ich eksmisję (z prawem do lokalu socjalnego), a szczeciński Sąd Okręgowy, choć uznał, że umowa oddania mieszkania w użytkowanie była nieważna, oddalił żądanie byłej synowej, jako nadużycie prawa (art. 5 k.c.). Powódka nie dała za wygraną, występując ze skargą do SN. Ten jej nie uwzględnił, wskazując, że dokonana przez SO ocena działań powódki jako niezgodnych z zasadami współżycia społecznego mieściła się w granicach tzw. uznania sędziowskiego i brak podstaw do stwierdzenia, że zaskarżony wyrok jest niezgodny z prawem. SN przypomniał, że lokal ten był nabyty w celu zaspokojenia potrzeb pozwanych z udziałem ich środków i starań. Trafnie uznano więc, że nie zasługuje na ochronę próba pozbawienia osób starszych, borykających się z problemami zdrowotnymi oraz trudną sytuacją finansową, mieszkania, które zajmowali kilkanaście lat, tylko dlatego, że powódka popadła w konflikt z byłym mężem. Więcej szczegółów- na 12 stronie głównego wydania.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Rz” zauważa w innym miejscu: „RPP znajdzie argumenty za obniżką stóp”. Inflacja w sierpniu nie zmalała poniżej 10 proc., co prezes NBP podawał jako warunek poluzowania polityki pieniężnej. Ale do obniżki stóp RPP może popchnąć przedłużające się spowolnienie. Wskaźnik cen konsumpcyjnych (CPI), główna miara inflacji w Polsce, wzrósł w sierpniu o 10,1 proc. rok do roku, najmniej od lutego 2022 r., po zwyżce o 10,8 proc.- oszacował wstępnie GUS. Ekonomiści oceniali przeciętnie, że inflacja zwolniła do 9,9 proc. Mniejszy niż zakładano spadek inflacji powinien skłonić RPP do pozostawienia stóp na dotychczasowym poziomie. Jednak aż 16 spośród 22 zespołów analitycznych uczestniczących w ankiecie „Rz” zakłada, że RPP nie będzie zwlekać z obniżką i cykl łagodzenia polityki pieniężnej rozpocznie już na najbliższym posiedzeniu, planowanym na przyszły tydzień. Jak tłumaczą analitycy ING BSK, we wrześniu inflacja będzie już niemal na pewno jednocyfrowa, a w całej II połowie br. może być niższa od lipcowych prognoz NBP. Do spdaku inflacji może przyczynić się również ustawa wprowadzająca dodatkowe obniżki cen energii dla gospodarstw domowych, która zmieni ceny wstecz. Z wyliczeń wynika, że gdyby GUS uwzględnił tę zmianę w sierpniu, to inflacja wyniosłaby 9,9 proc. Jak dalej czytamy, być może najważniejszym argumentem przemawiającym za obniżką stóp procentowych dla większości RPP będzie przedłużające się spowolnienie w gospodarce. Choć zniżka PKB w II kw. br. okazała się głębsza niż w I kw., szczegółowe dane dotyczące jej przyczyny nie są jednoznacznie rozczarowujące. Sugerują, że spadek wskaźnika to w dużej mierze  skutek malejących zapasów, których kumulacja zawyżyła wcześniej sztucznie dynamikę PKB. Jednocześnie główne źródła popytu w gospodarce były w lepszej kondycji niż zakładali ekonomiści. Więcej szczegółów- na 15 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Rz” informuje też: „Rząd sprawdza modernizację domów”. Kontrole dotacji do ekologicznych modernizacji naszych domów trwają w najlepsze. Większych nadużyć nie stwierdzono. Funkcjonujące od pięciu lat dwa programy- dotacji do wymiany źródeł ciepła i termomodernizacji, a także instalacji domowej fotowoltaiki- pochłonęły już 12 mld zł, bo na taką kwotę opiewa liczba wniosków o dotacje. Rządowe agencje sprawdzają, czy środki są wydatkowane zgodnie z przeznaczeniem. Liczba cofniętych dotacji dotyczy zaledwie 1 proc. zrealizowanych inwestycji. W ramach programu „Czyste powietrze”, w I półroczu br. przeprowadzono w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej 5999 kontroli realizacji przedsięwzięć. Jeśli chodzi o kontrole w ramach programu dotacji do fotowoltaiki, gdzie w ramach III edycji w 2021 r. liczba wniosków wyniosła 178 tys.,  skontrolowano 40 instalacji. NFOŚiGW nie stwierdził żadnych zastrzeżeń, nie cofając dotacji. Kontrole mogą się powtórzyć w przypadku kolejnych edycji programu- czytamy na 17 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Rz” zamieszcza również obszerny tekst pod hasłem: „Nie tylko meblarze, ale  też cała gospodarka jest w tarapatach”. Kłopot w tym, że kiedyś w gorszym okresie mogliśmy liczyć na eksport, a teraz słabnie koniunktura także na Zachodzie, u naszych największych odbiorców- mówi Maciej Formanowicz, założyciel i wieloletni prezes Fabryk Mebli Forte. Jak podkreśla, sprzedaż mebli słabnie nie tylko u naszych sąsiadów zza Odry, którzy odbierają od polskich producentów nawet 40 proc. wszystkich mebli i eksportowych komponentów, ale pustoszeją także sklepy francuskie czy angielskie. Jednym z powodów jest inflacja, wzrost kosztów utrzymania kieruje zainteresowanie kupujących na towary tzw. pierwszego wyboru, natomiast meble, AGD, wyposażenie wnętrz schodzą na drugi plan. Wzrost kosztów wytworzenia przełożył się także na wzrost cen, meble w ostatnich latach podrożały o prawie 20 proc. Poza tym obecne załamanie popytu utrwaliło się, następując natychmiast po skoku zainteresowania urządzaniem mieszkań tuż po pandemii, gdy w następstwie znoszenia lockdownów doszło do mocnego odbicia. Pełny tekst rozmowy- na 22 stronie części ekonomicznej głównego wydania.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

Piątkowy dodatek „Rz”– „Nieruchomości Komercyjne i Mieszkaniowe” odnotowuje z kolei: „Klienci biją się o mieszkania”. Kupujący rezerwują mieszkania nawet bez ich oglądania. Bywa, że podbijają ceny. Po lokale znów ustawiają się kolejki. Rynek nieruchomości jest równie gorący jak tegoroczne lato. Z raportu Rentier.io i Expandera wynika, że kliencie zaczynają rezerwować lokale bez ich oglądania. Zdarza się także, czego dawno nie było, że kupujący proponują stawki wyższe od cen ofertowych. Z danych SonarHome wynika, że czas sprzedaży mieszkań wyraźnie się skraca. W Warszawie- o 11 dni w lipcu w porównaniu z czerwcem, w Krakowie- o osiem. Rynek mocno rozgrzał „Bezpieczny kredyt 2 proc.”. Głównym powodem jest brak limitów na 2023 r. A zatem każdy, kto zawnioskuje o tani kredyt w tym roku, powinien go dostać, jeśli tylko spełnia kryteria. W kolejnych latach nie będzie to takie pewne. Dlatego wiele osób chce kupić nieruchomość jak najszybciej. Dodatkowo presję wywierają informacje o zwyżkach cen. Błyskawicznych sprzedaży nie brakuje na stołecznym rynku. Większość klientów na rynku wtórnym szuka nieruchomości gotowych do wprowadzenia. W Krakowie największym zainteresowaniem cieszą się32-, 40- metrowe dwupokojowe mieszkania w cenach 400- 450 tys. zł. Przedstawicielka agencji Freedom Nieruchomości z Częstochowy ocenia, że proste transakcje sprzedaży mieszkań z uregulowanym stanem prawnym, kiedy kupujący ma pieniądze, można zamknąć w czasie do dwóch tygodni, włącznie z wizytą u notariusza. Np. 48- metrowe mieszkanie przy al. Niepodległości znalazło właściciela w ciągu tygodnia. W Częstochowie najlepiej sprzedają się mniejsze mieszkania- od 35 do 49 mkw. Więcej szczegółów- na pierwszej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Nieruchomości…” w innym miejscu informują też: „Stabilizacja po latach boomu”. Rynek logistyczno- przemysłowy hamuje, ale Polska będzie w stanie dalej przyciągać najemców i fundusze inwestujące w nieruchomości. Na koniec I połowy br. zasoby nowoczesnych powierzchni magazynowych w Polsce przekroczyły poziom 30 mln mkw., co plasuje nasz rynek za Niemcami i Francją. Jak szacuje firma Colliers, deweloperzy w tym czasie oddali 2,6 mln mkw. (w I kw. ustanowili rekord, oddając 1,9 mln mkw.), a na koniec czerwca w budowie było 2,1 mln mkw., z czego prawie 60 proc. to obiekty spekulacyjne, a więc stawiane bez uprzedniego pozyskania najemcy, przy czym tylko 39 proc. magazynów w budowie jest wynajęte. Popyt wyraźnie się zmniejszył, sięgając w I półroczu 2,3 mln mkw., o aż 1,3 mln mkw. mniej rok do roku, w tym 40 proc. to renegocjacja umów. Jak zaznaczają doradcy Colliers, rynek stabilizuje się po intensywnych wzrostach od wybuchu pandemii, a Polsce sprzyjają trendy takie jak nearshoring (przenoszenie produkcji z Azji do Europy) czy wzmacnianie wschodniej flanki NATO. Perspektywy popytu w średnim terminie są zatem optymistyczne, ze względu na oczekiwane ożywienie nastrojów konsumenckich, dalszy rozwój branży logistycznej obsługującej rynek e- commerce oraz rosnący trend nearshoringu. Analitycy przyznają, że rynek magazynowy stoi dziś przed wieloma wyzwaniami, jeśli chodzi o najbliższą przyszłość. W ujęciu makro w 2024 r. będą to wciąż napięcia geopolityczne między krajami chociażby w kwestii optymalizacji łańcuchów dostaw, jak również kwestie dalsze dynamiki inflacji oraz kosztów finansowania. Te skumulowane niekorzystne trendy sprawiły również, że- według szacunków firmy Walter Herz- w I połowie br. fundusze ulokowały w magazynach na terenie kraju 430 mln euro, o jedną trzecią mniej niż rok wcześniej i te niższe wartości dotyczyć będą całego 2023 r. Szczegóły- na drugiej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Nieruchomości…” zauważają też: „Polska mieszkaniowym potentatem”. Na tle Europy budujemy na potęgę. Nominalnie ceny są niskie, a pod względem dostępności jesteśmy w środku stawki. Polska to jeden z największych rynków mieszkaniowych w Europie pod względem produkcji. Ceny ofertowe są też relatywnie niskie, jednak w zakresie dostępności cenowej mieszkań jesteśmy pośrodku. Takie dane wyłaniają się z raportu firmy Deloitte „Property Index 2023”. W 2022 r. oddano w Polsce do użytkowania prawie 234 tys. mieszkań i domów (w tym prawie 144 tys., czyli 62 proc., zbudowali deweloperzy), co stawia nas na trzecim miejscu w Europie po Francji, gdzie oddano ponad 482 tys. lokali, i Niemczech z wynikiem 295 tys. Jeśli wziąć pod uwagę liczbę mieszkań i domów na 1 tys. mieszkańców, Polska znalazła się na drugim miejscu z wynikiem 6,3 przed Francją z wynikiem 7,2. Niemcy spadły zaś na dół tabeli z rezultatem 3,5. W raporcie znalazły się również dane o rozpoczętych budowach. Polska z wynikiem 200 tys. mieszkań i domów (w tym 115 tys. to deweloperzy) znalazła się za Francją z wynikiem 376 tys. i Niemcami z wynikiem 218 tys., a przed  Hiszpanią (136 tys.) i Wielką Brytanią (178 tys.). Autorzy raportu wzięli pod lupę ceny ofertowe przeliczając je na euro. W 2022 r. średnia cena w Polsce wyniosła 1975 euro za mkw., po wzroście o 14 proc. Tym samym znaleźliśmy się w gronie krajów z najniższymi cenami. Jak dalej czytamy, w ciągu siedmiu miesięcy 2023 r. w Polsce ruszyła budowa prawie 103 tys. mieszkań i domów (z czego 57 tys. to efekt działalności deweloperskiej), czyli o 25 proc. mniej niż rok wcześniej. Podczas gdy popyt dość żwawo wraca na wysokie obroty po ubiegłorocznym kryzysie na rynku kredytów, podaż odbudowuje się pomału. Więcej szczegółów- na trzeciej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

Niżej w „Nieruchomościach…” czytamy: „Zrównoważone budowanie w planach UE”. Na mądrze przeprowadzonej „zielonej” transformacji skorzystają wszyscy- oceniają eksperci z kancelarii Sołtysiński Kawecki & Szlęzak. Transformacja sektora budowlanego jest jednym z istotnych elementów wizji zdekarbonizowanej gospodarki UE, czego wyrazem są propozycje kolejnych aktów prawnych na poziomie unijnym, mających na celu uregulowanie różnych aspektów tzw. zrównoważonego lub zielonego budownictwa. Jest to zagadnienie kompleksowe, na które składają się m.in. planowane standardy bezemisyjności nowych budynków, wymogi związane z obligatoryjnym montażem instalacji OZE na budynkach, obowiązek raportowania śladu węglowego, w tym śladu węglowego materiałów budowlanych, wprowadzenie systemu ETS dla budownictwa, a także wątki związane z oceną inwestycji jako zrównoważonej środowiskowo. Plany dotyczące ogromnych nakładów inwestycyjnych w tym zakresie odnosić się będą do znaczących (dużych) projektów. W przypadku działalności gospodarczych związanych z budownictwem i rynkiem nieruchomości może być to zarówno budowa nowych budynków, jak i renowacja już istniejących- czytamy. Więcej dla zainteresowanych- także na trzeciej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Nieruchomości…” zamieszczają również tekst: „Rynek magazynowy hamuje, ale dobrze położone magazyny się bronią”. Popyt jest mniejszy, ale podaż kurczy się jeszcze szybciej. To ma wpływ na wzrost czynszów- mówi Radosław T. Krochta, prezes MLP Group. Oceniając sytuację gospodarczą, w tym nagłośnione w mediach  spowolnienie w Niemczech, rozmówca „Rz” zauważa: Sytuacja na rynku niemieckim wygląda dość dobrze, zasoby magazynowe urosną w tym roku o 6- 7 mln mkw. Oczywiście duże koncerny w tym samochodowe czy chemiczne mają problemy. Jeżeli popatrzymy więc na dane makro, zmierzamy w stronę lekkiej recesji. Jednak w kontekście projektów firmy sytuacja wygląda nieco inaczej. Ostatnio MLP Group dokupił działkę pod Berlinem, koło zakładu Tesli, która zamierza wybudować tam gigantyczną fabrykę akumulatorów. Park magazynowy MLP Group będzie najbliżej zlokalizowany. Jest też coraz więcej średnich firm, które są zainteresowane najmem. Spowolnienie gospodarcze dla rozmówcy „Rz” oznacza więc możliwość kupna dobrych działek. Jak dalej ocenia, polski rynek też odczuwa spowolnienie. Popyt na nowe magazyny jest o 20 proc. mniejszy rok do roku, ale podaż nowych projektów jest o 40- 50 proc. mniejsza. W tym kontekście dla MLP Group ta sytuacja jest bardzo dobra, rozmówca „Rz” spodziewa się więc, że ten rok oraz następne będą rekordowe dla firmy. Gorzej mają inwestorzy, którzy budowali magazyny nie za swoje pieniądze, żeby je szybko sprzedać. Pełny tekst rozmowy utrzymanej w optymistycznym tonie, na przekór prognozom i opiniom analityków- na czwartej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

Kolejny dodatek „Rz”– „Biznes w czasie kryzysu” radzi obszernie: „Jak walczyć z problemami płynności finansowej firmy?”. Ponad 110 tys. polskich firm zawiesiło działalność w I półroczu 2023 r. Sytuacja w gospodarce staje się coraz trudniejsza. W takiej koniunkturze nawet firmy, które dotąd radziły sobie dobrze, mogą napotkać problemy z finansowaniem swojej bieżącej działalności. Na co powinny zwrócić uwagę i jakie działania zaradcze podjąć? Nie należy lekceważyć już pierwszych sygnałów wskazujących, że płynność przedsiębiorstwa się pogarsza. Podjęcie adekwatnych działań z wyprzedzeniem, gdy firma jest jeszcze w dobrej sytuacji, zwiększa szanse na uniknięcie problemów płynnościowych- czytamy w ramach wstępu. Lektura dla zainteresowanych- na drugiej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).

„Biznes w czasie kryzysu” zamieszcza również tekst pod hasłem: „Partycypacja społeczna po reformie planowania przestrzennego”. W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Większość nowych przepisów wejdzie w życie już pod koniec września 2023 r. Kolejna istotną zmianą, którą niesie ze sobą nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, jest wprowadzenie nowego rozdziału 1a regulującego zasady partycypacji społecznej, czyli uczestnictwa obywateli w procesach zarządzania publicznego.  Z dalszej części tekstu dowiemy się m.in.: Na czym polega zapewnienie partycypacji społecznej; kto jest interesariuszem; w jaki sposób poprowadzić proces partycypacji społecznej w myśl przepisów znowelizowanej ustawy oraz jak wygląda procedura składania wniosków przez interesariuszy, a także jakie mogą być formy konsultacji społecznych. Całość tekstu- na szóstej stronie dodatku.

(Źródło: „Rzeczpospolita”– 01.09.2023.).