Tworzenie i funkcjonowanie towarzystw budownictwa społecznego:
Towarzystwa budownictwa społecznego powstają w oparciu o ustawę z 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (tekst jednolity w Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz.1070 ze zm.). Zgodnie z ustawą mogą funkcjonować jako spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjne lub spółdzielnie osób prawnych. Z tego też względu, oprócz ww. ustawy, podstawą ich funkcjonowania są także ustawa z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94 z 2000 r., poz.1037 ze zm.) lub ustawa z 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (tekst jednolity w Dz. U. z 1995 r. Nr 54, poz. 288 ze zm.), przy czym w stosunku do tych dwóch ustaw, przepisy ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego są przepisami szczególnymi i mają pierwszeństwo w stosowaniu.
Towarzystwa budownictwa społecznego, prowadząc swoją działalność, podlegają także innym, ogólnie obowiązującym przepisom. Jednym z nich jest ustawa z 14 marca 2003 r. o Banku Gospodarstwa Krajowego (Dz. U. Nr 65, poz. 594 ze zm.), z którego to środków kredytowane jest budowanie mieszkań na wynajem. Na szczególną uwagę zasługuje zmiana wniesiona ustawą z 2 kwietnia 2009 r o zmianie ustawy o poręczeniach i gwarancjach udzielonych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne, ustawy o Banku Gospodarstwa Krajowego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 65, poz.545), która doprowadziła do likwidacji Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.
Podczas procedury związanej z ubieganiem się o kredyt ze środków z Banku Gospodarstwa Krajowego, towarzystwa budownictwa społecznego zobligowane są do stosowania przepisów Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 listopada 2007 r. w sprawie warunków i trybu udzielania kredytów i pożyczek ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz niektórych wymagań dotyczących lokali i budynków finansowanych przy udziale tych środków (Dz. U. Nr 212 z 2007 r., poz. 1556).
Z kolei ustawa z 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 251 z 2006 r., poz. 1844 ze zm.), umożliwia m.in. gminom budowanie, przy udziale towarzystw budownictwa społecznego i ze środków pochodzących z budżetu państwa, lokali mieszkalnych przeznaczonych do podnajmu zarówno dla osób spełniających, jak i nie spełniających warunków otrzymania lokalu socjalnego, a także mieszkań służących wykonywaniu zadań z zakresu pomocy społecznej w formie mieszkań chronionych.
Najem lokali z zasobu towarzystwa budownictwa społecznego
W sprawach związanych z najmem lokali, a nieuregulowanych w ustawie o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, zastosowanie mają przepisy ustawy z 21 czerwca 2001 roku o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity w Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.), gdzie kompleksowo uregulowano prawa i obowiązki zarówno wynajmującego (tbs), jak i najemcy.
W związku z tym, że uzyskanie prawa do najmu lokalu z zasobu towarzystwa budownictwa społecznego uzależnione jest od dochodu gospodarstwa domowego przyszłego najemcy, do sposobu deklarowania oraz wzoru deklaracji o wysokości dochodów członków gospodarstwa domowego, jak też dokumentów, które należy do deklaracji dołączyć lub które powinny być przez składających deklarację przechowywane w celu udostępnienia na żądanie towarzystwa budownictwa społecznego, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71 z 2001 r., poz. 734 ze zm.) dotyczące deklarowania dochodów przy ustaleniu wysokości dodatków mieszkaniowych.
Pozostałe akty prawne
Towarzystwa budownictwa społecznego mogą, na podstawie umów zlecenia, sprawować zarząd budynkami mieszkalnymi i niemieszkalnymi nie stanowiącymi ich własności. Przy działalności tej znajdują zastosowanie przepisy ustawy z 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (tekst jednolity w Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903), gdzie uregulowano kwestie związane z funkcjonowaniem wspólnot mieszkaniowych.
Ważnym aktem prawnym jest także ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2008 r. Nr 223, poz. 1459), która umożliwia uzyskanie pomocy państwa w finansowaniu i prowadzeniu inwestycji termomodernizacyjnych i remontowych w zarządzanych przez towarzystwa budownictwa społecznego budynkach.
