Czwartek, 30 grudnia 2021

¨Będą zmiany dla właścicieli nieruchomości¨
¨RPO skarży skrócenie majątkowych rozliczeń¨
¨Rok 2021w bankach: emocji nie brakowało¨
¨Ostatnia szansa na odliczenie składki zdrowotnej od podatku¨
¨MF: uwłaszczenie gruntu było i jest z VAT¨
¨Darowizna działki nie przekreśla zwolnienia z PCC przy nabyciu innych gruntów¨
¨Co zmienia się w zamówieniach publicznych¨
¨Nowelizacja k.p.a. wysłana do trybunału¨
¨Ceny gazu uderzą też w samorządy¨
¨Rekordowy rok w polskim budownictwie. Wysokie ceny nie odstraszały¨

Więcej poniżej.

¨Prawo co dnia¨ w czwartkowej ¨Rzeczpospolitej¨ odnotowuje: ¨Będą zmiany dla właścicieli nieruchomości¨. Rząd rozważa wprowadzenie podatku od pustostanów. Od 2023 r. zaś wynajmujący przejdą na ryczałt. Został im ostatni rok na odliczenie kosztów. Rząd nie rezygnuje z wprowadzenia nowego podatku od pustostanów, który ma być opracowany wspólnie przez resorty finansów i rozwoju. Na razie nie podał jednak konkretnych rozwiązań ani daty ich ewentualnego wprowadzenia. Jak dowiedziała się ¨Rz¨, podatek ma objąć pustostany nabywane w celach inwestycyjnych. Może więc zostać nałożony na fundusze inwestycyjne, które coraz bardziej interesują się polskim rynkiem i mogą przyczynić się do wzrostu cen (np. w czerwcu 2021 r. jeden z zagranicznych funduszy kupił 1000 mieszkań w Warszawie). Na celowniku są też tzw. flipperzy, czyli osoby, które okazyjnie wyszukują tanie nieruchomości, np. do remontu, by szybko sprzedać je z zyskiem. Nie wiadomo jeszcze, co w przypadku, gdy ktoś nabył kilka czy kilkanaście mieszkań, traktując zakup jako lokatę kapitału. Przedstawiciele rządu zapewniają natomiast, że nowym podatkiem nie zostaną objęte osoby, które np. odziedziczyły nieruchomość. Chociaż brak szczegółów, pomysł już teraz budzi kontrowersje. Radca prawny Polskiego Związku Firm Deweloperskich ocenia, że pustostany nie stanowią żadnego realnego zagrożenia dla rynku mieszkaniowego. Ich udział w rynku jest marginalny. Problemu z pustostanami nie ma właściwie na rynku pierwotnym. Już teraz Polski Ład wprowadza duże zmiany dla osób, które czerpią zyski z prywatnego najmu nieruchomości. Od 2023 r. nie będzie już wyboru formy opodatkowania, wszyscy przejdą na ryczałt. To oznacza, że wynajmujący stracą możliwość odliczenia jakichkolwiek kosztów. Nie będą też mieć kwoty wolnej- czytamy na 13 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 30.12.2021.).

¨Prawo co dnia¨ informuje również: ¨RPO skarży skrócenie majątkowych rozliczeń¨. Marcin Wiącek zaskarżył do TK nowelizację k.p.a., która automatycznie umorzyła sprawy o odszkodowanie za bezprawne decyzje władz PRL będące jeszcze w toku. Chodzi o nowelę, która weszła w życie 16 września 2021 r., znacząco zmieniając przepisy nadzwyczajnego trybu stwierdzania nieważności ostatecznych decyzji administracyjnych. Przed tą zmianą obowiązywała od 1980 r. zasada, że jeśli ostateczna decyzja administracyjna rażąco narusza prawo, zainteresowany może wystąpić o stwierdzenie jej nieważności i taki wniosek nie był ograniczony żadnym terminem. A organ, który sprawę rozpatrywał, mógł stwierdzić nieważność decyzji nawet sprzed wielu lat. To oznaczało, że w świetle prawa decyzja była traktowana tak, jak gdyby nigdy jej nie było, łącznie z jej skutkami- chyba że miały one nieodwracalny charakter. Urząd stwierdzał wówczas, że doszło do naruszenia prawa, a ten, kto przez to poniósł szkodę, np. bezpowrotnie stracił wywłaszczoną bezprawnie nieruchomość, mógł żądać od państwa odszkodowania w procesie cywilnym- pod warunkiem uzyskania decyzji administracyjnej stwierdzającej wadliwość decyzji. Rozwiązanie to zakwestionował Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z 12 maja 2015 r., wskazując, że przepisy te nie zapewniały ochrony osobom, które od wielu lat działały w zaufaniu do stabilności decyzji administracyjnych, np. nabywcy nieruchomości. Ale wykonanie tego wyroku (owej nowelizacji) w ocenie RPO powoduje, że część osób nie będzie mogła dochodzić odszkodowania- czytamy. Więcej- na 11 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 30.12.2021.).

¨Rz¨ w kolejnym dodatku- ¨Moje pieniądze¨ podsumowuje natomiast: ¨Rok 2021w bankach: emocji nie brakowało¨. Oszczędzających martwiły bardzo niskie stopy procentowe, a jesienią, gdy zostały one przez NBP podwyższone, zaczęli martwić się kredytobiorcy. Przez ponad dziewięć miesięcy 2021 r. stopy procentowe znajdowały się na niemal zerowym poziomie. Wprawdzie o możliwości ich podniesienia wspominali ekonomiści, ale podwyżka 6 października- pierwsza od dziewięciu lat, była zaskoczeniem dla rynku. Stopa referencyjna została podwyższona z 0,1 proc. do 0,5 proc. Prawie miesiąc później- 4 listopada- zaskoczenie było jeszcze większe, ale tym razem skalą wzrostu stopy referencyjnej o 75 pkt proc.- do 1,25 proc. Od 8 grudnia jest to już 1,75 proc., a bankowcy są zdania, że to jeszcze nie koniec podwyżek. Zgodnie z oczekiwaniami dość szybko zaczęło wzrastać oprocentowanie kredytów, a znacznie wolniej lokat. Przy rozszalałej inflacji na zyski z depozytów długo jeszcze nie będzie można liczyć. Rok 2021 r. na długo również pozostanie w pamięci frankowiczów. Orzeczenie TSUE, że nieuczciwe warunki znajdujące się w umowie kredytu nie są wiążące dla kredytobiorcy i należy je uznać za nigdy nieistniejące, a powództwo wniesione przez kredytobiorcę w celu stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku nie może podlegać przedawnieniu, niewiele wniosło. Trybunał zaznaczył bowiem, że dyrektywa nie przeszkadza przepisom krajowym. Banki oddalały więc powództwa kredytobiorców, czekając na rozstrzygnięcia sporu dotyczącego bezumownego korzystania z kapitału przez Izbę Cywilną Sądu Najwyższego, która swoje posiedzenia albo przesuwała, albo uchwały nie podejmowała. Frankowicze jednak nie odpuścili, a liczba wniosków do XXVIII Wydziału Cywilnego Sądu Okręgowego- utworzonego specjalnie dla nich, lawinowo rosła. Nadzieje budziły kolejne wygrane procesy. Banki zaczęły dążyć do zawierania ugód. Pierwszy z inicjatywą wystąpił PKO BP, w październiku dołączył do niego ING Bank Śląski. Rozpoczęły się też pierwsze mediacje pod auspicjami Komisji Nadzoru Finansowego. Niemile swoich klientów zaskoczył natomiast mBank, wysyłając wezwania do zapłaty pod adresem niektórych kredytobiorców pozywających bank właśnie w sprawie kredytu we frankach szwajcarskich. Więcej szczegółów- na trzeciej stronie dodatku.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 30.12.2021.).

¨Prawo co dnia¨ przypomina z kolei: ¨Ostatnia szansa na odliczenie składki zdrowotnej od podatku¨. Jeśli przedsiębiorca zrobi przelew do ZUS jeszcze w grudniu, skorzysta z ulgi w PIT. W przyszłym roku już jej nie będzie. Zgodnie z Polskim Ładem zapłaconych w przyszłym roku składek zdrowotnych nie odliczymy już od podatku. Dotyczy to także składki za grudzień 2021 r. opłaconej w styczniu 2022 r. Przedsiębiorcy, którym zależy na uldze, powinni się więc pospieszyć z przelewem do ZUS. Jeśli zapłacą składkę zdrowotną za grudzień jeszcze w tym roku odliczą ją od PIT. Czy takie przyspieszenie przelewu jest legalne? Fiskus nie ma nic przeciwko. Ministerstwo Finansów w odpowiedzi na pytanie ¨Rz¨ podkreśliło, że przepisy wyznaczają tylko końcowy termin uregulowania składek (w następnym miesiącu). Nie zabraniają opłacania ich z wyprzedzeniem. W przyszłym roku, oprócz likwidacji ulgi w PIT, zmienią się także zasady obliczania składki zdrowotnej. Będzie liczona od dochodu z działalności gospodarczej. Przedsiębiorcy na skali podatkowej zapłacą 9 proc. U korzystających z liniowego PIT wyniesie 4,9 proc. dochodu. Składkę zdrowotną za styczeń 2022 r. zapłacimy jednak jeszcze zryczałtowaną. Wyniesie 9 proc., a podstawą wymiaru będzie kwota odpowiadająca 75 proc. przeciętnego wynagrodzenia w IV kw. 2021 r. Ma być znana około 20 stycznia. Kolejna zmiana: nawet najmniejsi przedsiębiorcy będą musieli wysyłać co miesiąc deklarację ZUS- czytamy na 13 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Rzeczpospolita¨– 30.12.2021.).

¨Dziennik Gazeta Prawna¨ informuje z kolei: ¨MF: uwłaszczenie gruntu było i jest z VAT¨. Opłaty pobierane przez samorządy z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego nieruchomości we własność zawierają w sobie podatek od towarów i usług niezależnie od tego, czy takie użytkowanie zostało ustanowione przed 1 maja 2004 r. czy po tej dacie- wynika z najnowszej interpretacji ogólnej ministra finansów. Minister wyjaśnił, że obowiązek podatkowy z tego tytułu powstaje z chwilą otrzymania przez samorząd całości lub części zapłaty. Od 1 stycznia 2022 r. będzie to wprost wynikać ze znowelizowanego art. 19a ust. 5 pkt 1lit. b ustawy o VAT. Wynika to z nowelizacji z 29 października 2021 r. wprowadzającej Polski Ład. Najnowsza interpretacja ogólna dotyczy skutków obowiązującej od 2019 r. tzw. ustawy przekształceniowej. Na jej podstawie dotychczasowi użytkownicy wieczyści gruntów stali się ich właścicielami. W zamian za to muszą przez 20 lat płacić samorządom roczne opłaty lub uiścić jednorazową opłatę (z bonifikatą). Samorządy były zdania, że takie opłaty nie powinny podlegać VAT, bo przekształcenia użytkowania na własność nie powinno się traktować jak odpłatnej dostawy towarów. podkreślały również, że pobierając opłaty przekształceniowe, działają jako organy władzy publicznej, a nie jak podatnicy VAT. Fiskus był innego zdania. Twierdził, że istotne jest, kiedy doszło do ustanowienia prawa użytkowania wieczystego. Wyjaśniał, że jeśli stało się tak przed 1 maja 2004 r., to opłaty przekształceniowe nie powinny być z VAT, bo na gruncie obowiązujących wtedy przepisów nieopodatkowane było samo ustanowienie prawa użytkowania wieczystego. Jeśli natomiast prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione po 30 kwietnia 2004 r., to opłaty przekształceniowe powinny być powiększane o VAT jako element ceny za dokonaną już dostawę gruntów. Spór o to trafił aż na wokandę TSUE, który orzekł w wyroku z 21 lutego 2021 r., że przekształcenie użytkowania wieczystego we własność należy traktować jako odpłatną dostawę towarów w zamian za odszkodowanie wypłacane z mocy prawa. Do tego właśnie wyroku odniósł się minister finansów w najnowszej interpretacji ogólnej- czytamy na trzeciej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 30.12.2021.).

¨DGP¨ informuje również w innym miejscu: ¨Darowizna działki nie przekreśla zwolnienia z PCC przy nabyciu innych gruntów¨. Kto kupi gospodarstwo rolne, nie traci zwolnienia z PCC przysługującego przy zakupie, jeżeli zbędzie inną nieruchomość, np. daruje ją rodzinie- wynika z wyroku WSA w Gdańsku. Sąd zgodził się z podatnikiem, że aby zachować zwolnienie z PCC przysługujące przy nabyciu 6- hektarowej działki (która powiększyła gospodarstwo rolne), nie mógłby sprzedać jej przez pięć lat- ani w całości, ani w części. Natomiast utraty zwolnienia nie powoduje to, że podatnik podarował siostrze inną parcelę, zwłaszcza że po tej darowiźnie powierzchnia jego gospodarstwa rolnego nadal przekraczała 11 ha, nie przekraczając 300 ha. Zdaniem sądu takie wnioski wynikają zarówno z brzmienia przepisu- art. 9 pkt 2 ustawy o PCC- jak i wykładni celowościowej. Więcej dla zainteresowanych- na drugiej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 30.12.2021.).

¨DGP¨ informuje też: ¨Co zmienia się w zamówieniach publicznych¨. Zamawiający będą mogli wydać nieco więcej pieniędzy  w mniej restrykcyjnych procedurach. Samorządy muszą natomiast wymagać udziału ekologicznych aut przy realizacji kontraktów. To najistotniejsze ze zmian w przetargach, jakie wchodzą w życie z początkiem 2022 r. Zarówno tzw. progi unijne, jak i oficjalny kurs, po jakim przelicza się euro na złote, zmieniają się raz na dwa lata. Nowe będą obowiązywać w latach 2022- 2023 i będą korzystne dla zamawiających. Choć same progi wyrażane w euro zmienią się niewiele, to jednak na polskim rynku różnice będą odczuwalne ze względu na spadek wartości złotego w stosunku do euro w oficjalnym kursie. Dotychczas wynosił on 4,2693 zł za euro, teraz zaś będzie to 4,4536 zł za euro. Progi zmieniają się nieznacznie: o 1- 3 tys. euro w przypadku dostaw i usług oraz 32 tys. euro w przypadku robót budowlanych. Po przeliczeniu największe różnice, bo wynoszące ponad 1 mln zł, będą przy robotach budowlanych. Próg (dla wszystkich zamawiających) wyniesie 23 969 275 zł (dotychczas: 22 840 755 zł). Wszystkie progi wskazano w obwieszczeniu Prezesa Zamówień Publicznych (M.P. Z 2021 r. poz. 1177). Wraz z początkiem 2022 r. samorządy liczące więcej niż 50 tys. mieszkańców będą mogły powierzać zamówienia publiczne wyłącznie firmom, których ¨łączny udział pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym we flocie¨ wynosi co najmniej 10 proc. Wynika to z art. 68 ust. 3 ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Wbrew zapowiedziom na razie nie przyjęto dwóch nowych rozporządzeń ważnych dla branży budowlanej: w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno- użytkowego oraz w sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych oraz planowania kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno- użytkowym. Nie wiadomo więc, kiedy wejdą one w życie- czytamy na czwartej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 30.12.2021.).

Również ¨DGP¨ odnotowuje w innym miejscu: ¨Nowelizacja k.p.a. wysłana do trybunału¨. Rzecznik praw obywatelskich złożył do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z konstytucją przepisów wrześniowej nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego. RPO wnosi o zbadanie art. 2 ust. 2 nowelizacji, czyli przepisu przejściowego dotyczącego postępowań wszczętych po upływie 30 lat od momentu doręczenia lub ogłoszenia decyzji administracyjnej, niezakończonych ostatecznym rozstrzygnięciem do czasu wejścia w życie nowych rozwiązań. Ustawodawca założył, że takie sprawy mają zostać umorzone z mocy prawa. RPO wskazuje na potencjalną niezgodność z konstytucją tej części nowelizacji, która nie pozwala przynajmniej na orzeczenie przez sąd, że decyzja administracyjna została wydana z naruszenie prawa. To istotna kwestia, ponieważ tego typu rozstrzygnięcie umożliwiłoby osobom poszkodowanym wadliwymi decyzjami ubieganie się o odszkodowania na drodze cywilnej, zapobiegłoby natomiast restytucji mienia w naturze. TK będzie więc musiał odpowiedzieć na pytanie, czy nowelizacja k.p.a. narusza zasadę demokratycznego państwa prawnego, ogranicza prawo do sądu i czy pozbawia prawnej ochrony prawo do kompensacji szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym. Więcej szczegółów- na szóstej stronie głównej wkładki prawnej.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 30.12.2021.).

¨DGP¨ zauważa w innym miejscu: ¨Ceny gazu uderzą też w samorządy¨. Władze miast alarmują, że prowadzone przez nich instytucje od początku przyszłego roku zapłacą za rachunki nawet kilkaset procent więcej. Części z nich podwyżki jednak niestraszne. Władze Warszawy wskazują, że w zgłoszonych do części instytucji ofertach przetargowych na sprzedaż gazu wzrost opłat przekracza nawet 900 proc. miesięcznie. Kilkusetprocentowe podwyżki obejmują m.in. miejskie przychodnie czy zakłady gospodarowania nieruchomościami. Wiceprezydent miasta jako przykład podaje przychodnię na Ursynowie, która od przyszłego roku ma płacić za gaz 880 tys. zł rocznie, choć dotychczas jej opłaty wynosiły ok. 112 tys. zł. Widząc tak niekorzystne oferty, część placówek unieważniało przetargi. Nowe oferty jednak nie różniły się od poprzednich. Wyższe opłaty obciążą budżet miasta bądź samych mieszkańców. W przypadku mieszkań komunalnych reguła jest prosta: gaz i ogrzewanie jest kosztem zewnętrznym, więc zgodnie z przepisami zmuszeni jesteśmy przepisać go 1: 1 na lokatora- tłumaczą władze Warszawy. Jak wskazują dalej, lokatorzy nie mają podpisanych umów indywidualnych, w związku z czym nie obejmie ich zatwierdzana przez Urząd Regulacji Energetyki taryfa dla gospodarstw domowych, a co za tym idzie- również obniżki wynikające z tarczy antyinflacyjnej. Dlatego miasto zapowiada protest u regulatora, oczekując od URE opanowania sytuacji z drastycznym wzrostem cen. Przede wszystkim lokatorzy mieszkań komunalnych powinni być objęci takim samym systemem ochrony jak odbiorcy indywidualni- dodaje warszawski ratusz. Urząd deklaruje, że przyjrzy się sprawie, ale zgodnie z prawem nie może wpływać na kształt umów biznesowych.  Samorządowcy już wcześniej alarmowali, że bez wsparcia rządu w nowym roku wysokie ceny gazu uderzą również w nich. To problem nie tylko stołecznego ratusza- sprawę podnosiły jeszcze w październiku organizacje zrzeszające jednostki samorządowe. Więcej szczegółów- na 11 stronie głównego wydania.

(Źródło: ¨Dziennik Gazeta Prawna¨– 30.12.2021.).

¨Gazeta Wyborcza¨ zauważa natomiast: ¨Rekordowy rok w polskim budownictwie. Wysokie ceny nie odstraszały¨. Ostatni, listopadowy odczyt GUS dotyczący budownictwa pokazuje dalsze prosperity. Na rekordowy wynik pracują zarówno deweloperzy, jak i inwestorzy indywidualni. Łącznie na rynek w listopadzie trafiło 24,1 tys. nowych mieszkań i domów. Lepszy wynik odnotowano tylko w grudniu 2008 r. Deweloperzy w ciągu 11 miesięcy przekazali do eksploatacji 125,6 tys. mieszkań. W samym tylko listopadzie tego roku do użytkowania trafiło 16,2 tys. lokali. To o 19 proc. lepszy wynik w porównaniu z listopadem 2020 r. Wówczas deweloperzy przekazali 12,8 tys. mieszkań. ¨Gazeta¨ zauważa w innym miejscu: ¨Drożyzna w 2022 r. Wysokie ceny mieszkań? To dopiero początek podwyżek¨. Ceny mieszkań rosną jak szalone. W ciągu roku na niektórych rynkach poszły w górę nawet o 20 proc. I nadal rosną. Analitycy nie mają wątpliwości – ta galopada nieprędko się zatrzyma. W przyszłym roku wzrosty mogą sięgnąć kolejnych 10 proc- czytamy na łamach ¨Gazety¨.

(Źródło: ¨Gazeta Wyborcza¨– 30.12.2021.).